Aндижoн машинасозлик институти

Yarim  o‘qlar  vazifasi  va  turlari. 

Yarim  o‘qlar  differensialdan  burovchi 

momentni  yetakchi  g‘ildiraklarga  uzatadi.  Avtomobillarda  qo‘llaniladigan  yarim 

o‘qlarining  asosiy  turlari  quyida  keltirilgan.  Yarim  o‘qlarning  tashki  uchlari 

g‘ildirak gupchagiga flanes, shponka yoki shlis yordamida ulanadi. Ichki uchi esa 

ko‘pchilik avtomobillarda yarim o‘q shesternyasi bilan shlis yordamida biriktiriladi. 

Avtomobil  harakatlanganda  yarim  o‘qlarga  burovchi  momentdan  tashqari 

eguvchi  momentlar  ham  ta’sir  etadi.  Eguvchi  momentlar  avtomobilning  yetakchi 

gildiraklariga  ta’sir  etadigan  kuyidagi  kuchlardan  vujudga  keladi  radial  kuch 

(avtomobilning  og‘irligidan  tashkil  topgan  reaksiya  kuchi),  tortuvchi  kuch–R; 

yondan ta’sir kiluvchi kuch-(avtomobil burilishida xosil bo‘ladigan kuch). 

Yarim  o‘qlarni,  ularni  orqa  ko‘prikda  o‘rnatilish  usuliga  karab,  eguvchi 

momentlardan  to‘la  yoki  qisman  yuksizlantirish  mumkin.  Avtomobillarda 

ishlatiladigani uch xil, ya’ni eguvchi momentlardan yarim yuksizlantirilgan, qismga 

yuksizlantirilgan va to’la yuksizlantirilgan bo’ladi. 

 

 

---

- 22 -