Европейский Централный Банк (ецб)

Лизинг.
 
Буюк Британияда лизинг операциялари жуда кенг оммабоп бўлиб кетди. 
70-йилларнинг бошларида йирик ва қимматбаҳо асбоб-ускуналарнинг 
ижарасини молиялаштириш билан молиявий уйлар шуғулланар эди, қайсики 
улар лизингни ижарага оладиган асбоб-ускунани тўлиқ тўлаш ва “ижарадан 
кейин сотиш” (Sale and lease back) шарти билан келишиш тартибини 
амалиётгда қўллар. Кейинги ҳолатда компания ўзининг асбоб-ускунасини 
молиявий компанияга сотади, кейин уни орқа тарафга ижарага олади. 
Кейинчалик лизинг соҳасига йирик банклар кириб келдилар, улар лизинг 
шаклига иштирок этиш ҳуқуқини сотиб олдилар ва ижара операцияларини 
кредитлашни бошлашдилар.
Хусусий шахсларни кредитлашнинг оммобоп шаклларига қуйидагилар 
киради: 

Персонал ссудалар; 

Бюджет ҳисоби; 

Уйларни сотиб олиш ссудалари. 

---

89 
Персонал ссудалар (personal loan) – индивидуал қарздор учун ссуда 
ҳисобининг очилиши билан боғланган. Улар, одатдагидек, узоқ давр 
фойдаланиладиган 
истеъмол 
товарларни 
(автомашина, 
телевизор, 
мебелларни) сотиб олиш муддатини узайтиришни молиялаштириш учун, ёки 
махсус турдаги ҳаражатлар – саёҳат, тўйлар, турар жойни ремонт қилиш ва 
бошқаларга берилади.
Кўпчилик ҳолатларда заёмнинг суммаси чекланган- 500 дан то 5000 фунт 
стерлинггача (уйни ремонти ва жихозлаш ссудаси бўйича – 10000 фунт 
стерлинггача). Ҳарит ва ҳаражат қийматининг ¼ дан то 1/3 қисми қарз 
олувчининг шахсий маблағи ҳисобидан қопланиши зарур. Қарзнинг 
қайтарилиши ссуданинг Бюджет ҳисобидан (budget account) тенг ўртача 
ойлик бадалига фоиз суммаси қўшилиб амалга оширилади. Ушбу шаклда 
қарздор ҳисобга маълум суммани ўтказиш мажбуриятини олади, банк эса 
мунтазам тўловларни тўлаб боради, зарур бўлганда кредит ҳам беради. 
Кредитлаш лимити бадаллик миқдорига боғлиқ бўлади: одатда кредит 
лимити бадаллик суммасидан 30 марта кўп бўлади. Ҳисоб очилишида бир 
йилда талаб этилаётган тўловларнинг ҳисоб-китоби тузилади, ҳисобланган 
сумманинг минимум 1/12 қисмига тенг бадаллик суммаси бўлиши талаб 
этилади. Аммо мижоз кўзда тутилмаган ҳаражатларни (мисол учун, 
автомобил ремонти ва бошқа ҳисобларни) ҳам тўлаши мумкин, албатта 
кредит лимити доирасида. Келишув ҳар 12 ойда қайта тузилади. 
Уй сотиб олиш учун кредитлар (home loan) Англия банклари амалиётига 
киритилганига ҳали кўп вақт бўлгани йўқ. Авваллари бу кредитга бўлган 
талабни махсус институтлар – қурилиш жамиятлари ва бошқа молиявий 
муассасалар қондириб келар эди. Аммо 80-йилнинг бошидан бошлаб, уй-
жойни сотиб олиш кредит бозорига банклар жуда фаол кириб бормоқдалар.