Akadem I ya h. Odilqoriyev, N. Azizov, X. Madirimov davlat va huquq

ikkinchidan,  mamlakatda xavfsizlik va barqarorlikni, davlatimizning 
hududiy yaxlitligini, sarhadlar daxlsizligini ta’minlash; uchinchidan, 
bozor islohotlarini yanada chuqurlashtirish, erkin iqtisodiyot tamoyillarini 
joriy etish. Xususiy biznes va tadbirkorlikni muntazam rivojlantirish; 
to‘rtinchidan,  inson huquqlari va erkinliklarini, so‘z va matbuot 
erkinligini, shuningdek oshkoralikni, jamiyatimizda amalga oshirilayot-
gan islohotlarning ochiqligini ta’minlaydigan demokratik tamoyillarni 
amaliy hayot mazmuniga singdirish; beshinchidan,  fuqarolik jamiyatini 
shakllantirishning muhim sharti sifatida jamiyat hayotida nodavlat va 
jamoat tashkilotlarining mavqei va ahamiyatini keskin kuchaytirish. 
Nodavlat va jamoat tashkilotlarining faolligini oshirish fuqarolarning 
xususiy hayoti sohasiga davlat aralashuvini kamaytirish, qonun vositasida 
cheklash bilan bog‘liq. Ushbu yo‘nalishda jamoatchilik nazorati alohida 
o‘rin tutadi. Qonunlar ijrosini ta’minlash, me’yoriy hujjatlarni hayotga 
joriy qilishda davlat hokimiyat organlari faoliyati ustidan jamoatchilik 
nazoratini kuchaytirish muhim ahamiyat kasb etadi; oltinchidan,  sud-
huquqiy tizimni isloh qilish. Bu sohadagi eng muhim vazifa sud-huquq 
idoralarining mustaqilligi va ta’sirchan faoliyatini amalda ta’minlashdir. 
Sudlar tom ma’noda mustaqil bo‘lgan holdagina qonunlarning qat’iy 
ijrosi, ularning haqiqiy ustuvorligi so‘zsiz ta’minlanadi. Qayerda sud 
mustaqil bo‘lmas ekan, shu yerda qonun talablari va adolat buzilishi 
muqarrar. «Qonun ustuvorligini, insonning huquq va erkinliklari 
himoyasini ta’minlamasdan turib, fuqarolik jamiyati haqida so‘z 
1
 Qarang: Ʉɚɪɢɦɨɜ ɂ. Ⱥ. Ȼɢɡ ɬɚɧɥɚɝɚɧ ɣʆɥ – ɞɟɦɨɤɪɚɬɢɤ ɬɚɪɚԕԕɢɺɬ ɜɚ
ɦɚɴɪɢɮɢɣ ɞɭɧɺ ɛɢɥɚɧ ԟɚɦɤɨɪɥɢɤ ɣʆɥɢ. Ɍ.11. – Ɍ., 2003. –Ȼ.23.

---

 338
yuritishga hech qanday asos qolmaydi»
1
; yettinchidan,  islohotlarni inson 
manfaatlariga bo‘ysundirish. Ularga baho berishda asosiy omil va mezon 
inson ekanligini yodda tutish. 
Yurtimizda fuqarolik jamiyatini barpo etish konsepsiyasini yanada 
takomilashtirishda I.A. 
Karimovning 2005-yil 28-yanvarda parlament 
palatalarining qo‘shma majlisidagi «Bizning bosh maqsadimiz – 
jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizatsiya va 
isloh etishdir» nomli ma’ruzasi alohida ahamiyat kasb etdi. Unda 
respublika Prezidenti shunday deydi: «Bizning asosiy uzoq muddatli va 
strategik vazifamiz avvalgicha qoladi – bu demokratik davlat, fuqarolik 
jamiyati qurish jarayonlari va bozor islohotlarini yanada chuqurlashtirish, 
odamlar ongida demokratik qadriyatlarni mustahkamlash yo‘lidan izchil 
va qat’iyat bilan borishdir»
2
.
Mazkur ma’ruzada mamlakatimizni rivojlantirish strategiyasi haqida 
gapirar ekan, birinchi muhim vazifa – o‘zini o‘zi boshqarish organlari – 
mahalla, mahalla qo‘mitalari va qishloq fuqarolik yig‘inlarining roli 
hamda vakolatlarini amalda kuchaytirish lozimligini ta’kidlab o‘tdi. 
Ikkinchidan  – siyosiy partiyalar va fuqarolik institutlarining davlat 
ahamiyatiga molik eng muhim qarorlarni qabul qilishdagi roli va ta’sirini 
tubdan kuchaytirish, zarurligini ko‘rsatdi.  
Ushbu vazifalarni hal etishda 2007-yil 11-aprelda qabul qilingan 
«Davlat boshqaruvini yangilash va yanada demokratlashtirish hamda 
mamlakatni modernizatsiya qilishda siyosiy partiyalarning rolini 
kuchaytirish to‘g‘risida»gi konstitutsiyaviy qonun alohida ahamiyat kasb 
etdi. Qonun aholining ijtimoiy, siyosiy faolligini kuchaytirishda, 
chinakam ko‘p partiyaviylikni rivojlantirishda, demokratik islohotlarni 
chuqurlashtirishda g‘oyat muhim rol o‘ynadi. U parlamentdagi siyosiy