O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti



Download 2,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/163
Sana31.12.2021
Hajmi2,12 Mb.
#279679
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   163
Bog'liq
Nutq ostirish nazariyasi va metodikasi

 
XULOSALAR 

  Bolalar  bog’chasida  bolalarni  nutqiy  rivojlantirish  sohasidagi  ishlarning  maksadi  - 
bolalarga nutqiy muloqotning muhim shakli – og’zaki nutqni adabiy til me’yorlariga 
muvofik holda egallashni, to’lik ko’rinishda esa tushunish va faol nutqka kirishishni 
o’rgatishni o’rgatishdan iborat.  

  Nutqini  rivojlantirish  borasidagi  vazifalar  –  bu  nutqning  tovush  madaniyatini 
tarbiyalash;  lug’at  boyitish,  mustahkamlash  va  faollashtirish;  nutqning  grammatik 
to’g’riligini  takomillashtirish;  og’zaki  (dialogik)  nutqni  o’rgatish;  ravon  nutqni 
rivojlantirish; badiiy so’zga kizikishni tarbiyalash; savod o’rganishga tayyorlash. 

  Go’daklik yoshi (0-1) uchun muloqotning ikki shakli xos: emotsional-erkin (vaziyatli-
shaxsli); emotsional-vositali (vaziyatli-amaliy) shakli. 

  Ilk yoshda (1-3) bolaning narsalardan foydalanishning insoniy usullarini o’zlashtirishi 
va nutqni rivojlantirishi asosiy vazifa hisoblanadi. 

  Ikki yoshga kelib bolaning lug’at zahirasi 200-300 ta so’zga yetadi. 

  Birok bola tomonidan foydalanilayotgan so’zlar fonetik jihatdan nomukammal bo’lib, 
u keng kamrovli ma’nolarni anglatadi. 

  Maktabgacha  davrdagi  kichik  yoshda  (3-5)  vaziyatga  asoslangan  nutqning  mutlak 
hukmronligidan  nutqning  vaziyatli  va  matndan  kelib  chikuvchi  vositalarini  mos 
tarzda  ko’llashga  o’tish  ro’y  beradi.  Ushbu  yoshdagi  bolalar  nutqini  rivojlantirishda 
individual farklar kamrovi juda keng bo’ladi. 

  Maktabgacha  yoshdagi  (5-7)  katta  bolalarda  nutqiy  rivojlanishdagi  asosiy  natijalar 
muloqot  sohasidagi  chukur  o’zgarishlar  bilan  bog’liq  bo’ladi.  Bunda  tengdoshlar 
bilan muloqot qilish oldingi o’ringa o’tadi. 

  Dialogni  rivojlantirish  bolaning  ijtimoiy  rivojlanishida  va  uning  shaxs  sifatida 
shakllanishidagi muhim tarkibiy kismlar hisoblanadi.  


 
50 

  Maktabgacha  yoshdagi  katta  bolalarning  dialogik  nutqi  negizida  nutqning  yangi 
shakli – monolog yuzaga keladi va shakllanadi. 

  Maktabgacha  yoshdagi katta bola erishgan eng muhim  yutuklar – bu jaranglayotgan 
nutqka  nisbatan  kizђin  kizikish,  til  borliђini  eng  oddiy  tarzda  anglashni 
shakllantirishdan iboratdir. 

 
Lug’at  rivojlantirish,  nutqning  tovush  madaniyatini  tarbiyalash,  grammatik  jihatdan 
to’g’rilikni shakllantirish ravon nutq tuzilishini o’zlashtirish bilan uzviy bog’liqdir. 

  Maktabgacha  davrdagi  katta  yoshda  inson  hayotining  eng  muhim  davrlaridan  biri, 
uning birinchi «dorilfununi» nihoyasiga yetadi. 
 

Download 2,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish