Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

1-жадвал.
Таълим жараѐнида электрон ўқувйўриқномаларидан 
фойдаланиш босқичлари
Ўқув жараѐни 
Дастлабки босқич 
Асосий босқич 
Тўлиқ маълумотларга эга ўқув 
йўриқномалари қўлланилади 
Нотўлиқ маълумотларга эга 
ўқув йўриқномалари қўллани-
лади 
Йўналтириш, намойиш қилиш ѐки йўналтириш-намойиш 
қилишдан иборат электрон ўқув йўриқномаларини танлашда 
ўрганиладиган ўқув модули, ўқув материалининг хусусиятларига 
таяниб иш кўрилиши лозим. Зеро, йўналтиришда бажариладиган 
ишнинг мақсади ва шартларига мувофиқ ҳолда амалий фаолиятни 
ташкил қилишга имкон берадиган алоқалар тизими фаоллашади.
Қандай турда бўлишидан қатъий назар йўриқномалар ўзида 
мақсад ва унга мувофиқ кутилаѐтган натижани аниқ ифодалай 
олиши лозим.
ЭАТР асосида ташкил этиладиган таълим жараѐнида электрон 
амалий машғулотлар ҳам ўзига хос ўрин тутади.
Бу турдаги машғулотлар тингловчиларни амалий, изланиш ва 
муаммоли характердаги муайян ўқув топшириқларини бажаришга 
Электрон амалий машғулотлар – махсус жиҳозланган 
хона ѐки алоҳида ажратилган тажриба майдонида ташкил 
этилиб, тингловчиларнинг маърузалар мазмунидаги муҳим 
масалаларни чуқур ва пухта ўрганиш, билим ўзлаштириши, 
мустақил ишларнинг сифатини аниқлаш ва тўлдириш, 
мустахкамлаш мақсадида ўтказилади. 
34

---

йўналтириш мақсадида ташкил этилади. Одатда электрон амалий 
машғулотлар “топшириқ-кўрсатма (тавсия)” тамойилига мувофиқ 
уюштирилади .
Электрон характердаги назарий машғулотдан фарқли равишда 
амалий машғулотлар учун характерли жиҳатлардан бири – таълим 
жараѐнининг 
самараси 
тингловчиларнинг 
биргаликдаги 
ҳаракатларига боғлиқ эканлиги саналади. Агарда электрон маъруза 
машғулотларида илмий билимлар баѐн қилинадиган бўлса, 
электрон амалий машғулотларда тингловчиларнинг билимлари 
мустаҳкамланади, бойитилади ва аниқлаштирилади. Электрон 
амалий машғулотларнинг яна бир муҳим жиҳати уларнинг 
тингловчилар билими даражасини аниқлаш ва баҳолашга хизмат 
қилишидир.
Электрон амалий машғулотларда тингловчилар турли ахборот 
манбалари, жумладан, ахборот-коммуникацион технологиялар 
хизмати асосида зарур ахборотларни тўплаш, уларни саралаш, 
қайта ишлаш, улардан ўринли фойдаланиш малакасини, мустақил 
равишда муамолли, таҳлилий, танқилий ва ижодий фаолият 
юритиш 
кўникмаларини 
эгаллайдилар, 
амалий, 
илмий 
характердаги тажриба ва тадқиқотлар технологик нуқтаи назардан 
ташкил этиш методикасини ўзлаштирадилар, тажриба қурил-
малари ва техникани ишлатиш малакасини ҳосил қилади. Бу 
турдаги машғулотларда тингловчилар, шунингдек, тингловчи-
ларнинг билимларини баҳолашнинг замонавий усуллари билан 
танишади. Бу эса уларга педагогик фаолиятни ташкил этишда 
улардан самарали, фаол фойдаланиш имкониятини яратади.
Электрон амалий машғулотлар қуйидаги беш босқичга 
асосланади (11-расм):
35

---

 
 
11-расм. Электрон амалий машғулот босқичлари 
 
Электрон амалий машғулотларда амалий ишлар методлари 
фаол қўлланилади.
Ўз моҳиятига кўра электрон амалий ишлар аудиторияда, 
табиий шароитларга яқинлаштирилган сунъий муҳит – ер 
майдони, иссиқхона, географик майдонларда амалга оширилади. 
Бу жараѐнда содир этиладиган ҳаракатлар педагог томонидан 
назорат қилинади, зарур ҳолларда электрон ишчи йўриқнома ѐки 
махсус кўрсатмани тингловчилар эътиборига ҳавола этади.