Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

Электрон ўқув йўриқномалари – ўқув модули 
асосларини самарали ўзлаштириш имконини берадиган 
топшириқларни муайян тартибда ўрганиш бўйича метод, 
восита, усулларни қўллашга оид электрон шаклдаги 
кўрсатмали-технологик манбалар 
Электрон ишчи йўриқномаларни ишлаб чиқишга
қўйиладиган педагогик талаблар: 
- вазифаларнинг аниқ ва тўғри тушунтирилиши; 
- вазифаларни муваффақиятли ҳал этиш методлари, унга эришиш 
усуллари, шунингдек, ҳаракат тўғрилиги ва хатоларни аниқлаш 
имконини берувчи кўрсаткичларнинг мавжудлиги; 
- тингловчиларнинг иш тажрибаларини бойитиш, қизиқишларини 
оширишга ѐрдам берувчи ғояларнинг акс этишига эришиш; 
- кўрсатмаларининг тўла ва равшан ѐритилиши (бинобарин,
кўрсатмалаининг етарли даражада аниқ эмаслиги тингловчиларни 
мавжуд тушунча ва тасаввурларини кескин ўзгартириб юборди); 
- кам ҳажмли бўлиш, ортиқча тафсилотларга эга бўлмаслиги зарур. 
32

---

 
9-расм. Электрон ўқув йўриқномларининг асосий турлари 
Компьтерда намойиш қилиш тингловчиларнинг ўқув 
материалларини аниқ образлар воситасида бевосита идрок 
қилишларини таъминлашда муҳим аҳамиятга эга бўлиб, педагог 
томонидан баѐн қилинаѐтган илмий-назарий билимларни 
ўқувчилар томонидан пухта ўзлаштилиши учун уларнинг сезги 
органлари – эшитиш, кўриш, ҳид ва таъм билиш, тери 
сезгиларининг бир объектга алоҳида-алоҳида ѐки бир неча сезги 
аъзоларини бир йўла сафарбар қилишга имкон беради. 
Масофавий таълимда электрон намойиш қилиш мавзунинг 
хусусиятига кўра қуйидаги икки шаклда қўлланилади (10-расм): 
 
 
10-расм. Электрон намойиш этиш методининг асосий шакллари
 
Асосий
турлари 
Нотўлиқ маълумотларга
эга ўқув йўриқномалари 
Тўлиқ маълумотларга
эга ўқув йўриқномалари 
Маълумотларни
қамраб олишига кўра 
Йўналтириш
характерига эга ўқув 
йўриқномалари 
Намойиш қилиш характеридаги 
ўқув йўриқномалари 
Маълумотларнинг 
характерига кўра 
Йўналтириш-намойиш қилиш 
характеридаги ўқув 
йўриқномалари 
Асосий шакллари 
Дарс ѐки машғулотларнинг асосий 
қисмида ўрганилаѐтган мавзу маз-
мунини турли воситалар ѐрдамида 
очиб бериш (намойиш қилиш) 
Бошқа мустақил таълим методлари 
билан олиб борилаѐтган дарсда 
намойиш этиладиган материал-
лардан фойдаланиш 
33

---

Электрон ўқув йўриқномаларининг турини танлаш педагогдан 
ижодий ѐндашишни талаб қилади. Ўқитишда нотўлиқ ҳамда тўлиқ 
маълумотларга эга ўқув йўриқномаларини танлашда ўқув 
жараѐнининг босқичи ва хусусиятларига эътибор қаратиш зарур 
(1-жадвал):