4. Jismoniy javob
Jismoniy signallar haqida gapiradigan bo'lsak, Total Physical Response yoki
TPR - bu jimgina yo'lga asoslangan yana bir ajoyib usul. TPR talabalardan og'zaki
emas, balki jismoniy javob orqali tushunishni namoyish etishni talab qiladi. Tabiiy
yondashuvda bo'lgani kabi, talabalardan ular tayyor bo'lgunga qadar hech qanday
vazifalar so'ralmaydi. Buning sababi, TPR vizual va audio signallarga taqlid qilish
yoki ularga oddiygina javob berish orqali bo'lsin, tilni ijro etish bilan bog'liq. O'yin,
"Simon Says" - bu yangi boshlanuvchilar uchun ajoyib TPR faoliyati. Yuqori
darajadagi talabalaringiz bormi? Charades o'ynab ko'ring! Sizga bir nechta flesh-
kartalar kerak. So'ngra o'quvchilarga so'zlar yoki rasmlar tushirilgan kartochkalar
beriladi va sinfdoshlari to'g'ri so'zni taxmin qilguncha kartani ijro etishlari kerak.
Masalan, kartada basebol tuwurilgan va gruppadigilar “baseball” deb
aytmagunlarigacha o’quvchi kartani ijro etishlari kerak. Charades jamoalarda
raqobatbardosh tarzda ham amalga oshirilishi mumkin. Yangi boshlanuvchilar uchun
mukammal bo'lishdan tashqari, TPR barcha darajadagi o'qitish davomida, ayniqsa
kinestetik o'quvchilar e'tiborini qaratishda ishlatilishi mumkin. Bu talabalarni
o’rinlaridan turish va jonlanishga undashning ajoyib usulidir.
5. Vazifalarga asoslangan ta'lim
Vazifalarga asoslangan ta'lim yondashuvi tuzilishga emas, balki muloqotga
qaratilgan. Bu shuni anglatadiki, til xuddi CLIL-da bo'lgani kabi, har bir vazifa
talabalar hayoti va qiziqishlariga mos keladigan bo'lishi mumkin. Bu mazmunli
o'rganishga olib keladi, chunki talabalar o'z bilimlarini qayerda ishlatishi
mumkinligini bilib oladilar. Grammatika va lug'at asosan ushbu yondashuv bilan
"tezda" o'qitiladi. Til vazifa doirasida o'qitiladi, shuning uchun o'qituvchi
grammatikani tushuntirishni chetlab o’tadi. Ushbu yondashuv talabalarga kuchli talab
qo’yadi. Uning diqqat markazida o'quvchilar o'zlarining lingvistik darajalariga qarab
nimalar qila olishlari turadi. Ushbu yondashuv barcha darajalarda qo'llanilishi
mumkin, ammo barcha vazifalar darajaga mos kelishiga e'tibor berish kerak. CLIL va
Vazifalarga asoslangan ta'limning katta farqi shundaki, CLIL ko'proq butun bir
mavzuga taalluqli bo'lsa, Vazifalarga asoslangan ta'lim - bu mehmonxonaga kirish
yoki hatto ushbu mavzu bo'yicha o'z fikrlarini himoya qilish kabi shaxsiy vazifalarga
e'tiborni qaratishdir.
Hulosa qilib aytishim mumkinki, audiolingual va grammatik tarjima usullari
kabi an'anaviy usullar hanuzgacha mukammal va foydali bo'lsa-da, yangi usullardan
foydalanish, albatta, sinfdagi darslarga rang baranglik berishi mumkin. Bundan
tashqari, sizning o'qitish uslubingizga xilma-xillikni qo'shish barcha turdagi
o'quvchilar bilan bog'lanadigan o'qitishning yaxlit yondashuvini yaratish uchun
muhimdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |