Nizomiy nomidagi тoshkenт davlaт pedagogika universiтeтi maтyoqubova тozagul rajapovna alisher navoiy hayoтi va ijodi fani bo’yicha o’quv qo’llanma

11. 
Navoiyning ijod olami. Maqolalar to’plami. – Т.: Fan, 2001.  
12. 
Vohidov  R.,  Eshonqulov  H.  O’zbek  mumtoz  adabiyoti  tarixi.  -T.: 
O’zbekiston Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg’armasi, 2006.  
13. 
Qayumov  A.  Yetti  sayohatchi    //  Asarlar.  1-jild,  K.2.Т.:  Mumtoz 
so’z, 2008. – B.138-232 
 
“SADDI    ISKANDARIY»  DOSТONIDA ALISHER NAVOIYNING 
ADOLAТLI SHOH HAQIDAGI QARASHLARI 
“Saddi Iskandariy” «Хamsa»ning yakunlovchi dostoni. “Saddi Iskandariy” 
Navoiy  «Хamsa»sining  yakunlovchi  dostoni  bo’lib,  unda  shoir  o’zining  adolatli 
shoh  va  mukammal  jamiyat  haqidagi  orzu  niyatlarini  badiiy  ifoda  etadi.  Navoiy 
dostonda  «Хamsa»ning  boshqa  dostonlarida  ham  bayon  etilgan  falsafiy,  ijtimoiy-
siyosiy,  axloqiy-ta’limiy  fikrlariga  xulosa  yasaydi.  Shuningdek,  Navoiy  doston 
oxirida  “Хamsa”  ning  yakunlanishi  va  uni  buyuk  so’z  san’atkorlari  tomonidan 
e’tirof etilishi haqida maxsus bob ham kiritadi.   
Iskandar Yaqin va O’rta Sharq xalqlari orasida Iskandar Zulqarnayn, Iskandar 
Rumiy,  Iskandar  Maqdon  nomlari  bilan  yuritiladi.  U  orqali  Aleksandr 
Makedonskiy tasavvur qilinadi. Shuni ham unutmaslik kerakki, Navoiy dostonida 

---

 
147 
tasvirlangan  Iskandar  obrazi  bilan  tarixiy  Iskandar  o’rtasida  anchagina 
o’xshashliklar bo’lsa-da, u Aleksanr Makedonskiy obrazi emas. Navoiy talqinidagi 
Iskandar  shoirning  ideal  qarashlarini  o’zida  mujassam  etgan  adolatli  va  ma’rifatli 
shoh timsolidir. Navoiy asarda xalq osoyishtaligi, el-yurt tinchligi, o’zaro ixtilof-u 
nifoqlarga  chek  qo’yish,  mamlakat  obodligi  haqida  ilgarigi  dostonlarida  ilgari 
surilgan fikr-mulohazalarini yanada takomillashtiradi.