Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
189 - САВОЛ: 
ҚИЁСИЙ ПЕДАГОГИКА – БУ ҚАНДАЙ 
ПЕДАГОГИКА? 
ЖАВОБ: Қиёсий педагогика – ХХ аср бошларида педагогика 
фанининг алоҳида тармоғи бўлиб ажралиб чиқди ва у турли 
халқларнинг педагогик қарашлари ва таълим-тарбия тизимини 
қиёсий-генетик нуқтаи назардан солиштирилади. 
Қиёсий педагогикада таълим - тарбия борасидаги инновацион 
услублар ва ёндашувларни солиштириш амалга оширилади ва 
уларни ҳар бир халқ, миллат, ўзининг миллий тарбияси нуқтаи 
назардан таҳлил қилиб чиқади. 
Қиёсий педагогика жаҳон таълим - тарбия воситалари, усуллари, 
шакллари, йўллари ва шу кабилардан ўз миллий тарбиясига мос 

---

140 
бўлганларини танлаб, уларни миллий педагогика фани ва амалиётига 
жорий этади. 
КЎРСАТМА: Таълим - тарбия жараёни натижаларини баҳо-
лашда холислик, адолатлилик ва ошкоралик, одилликка қатъий эъти-
бор бериш ҳамда улардан таълим - тарбия жараёнини тако-
миллаштиришга, рақобатбардош замонавий мутахассисларни тайёр-
лашда самарали, яъни қаралаётган жараённи оптимал бошқаришда 
ростлагич сифатида ифодаланиш лозим.
 
190 - САВОЛ: 
ҚОНУНИЯТ – БУ ҚАНДАЙ ЖАРАЁНЛАРНИ 
ИФОДАЛАЙДИ? 
ЖАВОБ: Қонуният – бизнинг ихтиёримиздан ташқари объектив 
мавжуд бўлган нарса ва ҳодисалар ўртасидаги, уларнинг тадрижий 
ривожи (эволюцияси) заруриятидан келиб чиққан боғланиш. Табиий 
фанларда, қонун деб ҳам номланади. Масалан, Ернинг тортиш 
қонуни, Жоул-Лену қонуни ва ҳ.к. 
Таълим - тарбия жараёнининг қонуниятларини тушунтирадиган 
бўлсак, улар таълим-тарбия жараёнининг тадрижий ривожи зару-
риятидан келиб чиқувчи таълим-тарбияни бир бутун қилиб турган 
қисмлари орасидаги зарурий боғлиқликлардир. Чунончи, таълим 
олувчи ва таълим берувчи ўртасидаги зарурий боғлиқлик ёки таълим 
берувчи ва ўқув дастури орасидаги зарурий боғлиқлик ва ҳ.к. 
КЎРСАТМА: илмий тадқиқот иши ва унинг натижасига эришиш 
жараёнини аввало, ташкилий-тузилмавий модель кўринишида (бу 
кўрсаткичар орасидаги боғланиш қонуниятларни очиб беришга 
мустаҳкам дидактик асос бўлади) ифодалаб олиш керак. Бу орқали 
жараён кечишини моделлаштириш мумкин бўлади. Бунда илмий 
тадқиқот ишини олиб боришнинг технологик харитасини тузиш 
ҳам мумкин бўлади.

---

141