Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

379 - САВОЛ: 
ТАФАККУР – БУНИ ИНСОНЛАРНИНГ 
АҚЛИЙ ФАОЛИЯТИ МАҲСУЛИ, ДЕСАК 
БЎЛАДИМИ? 
ЖАВОБ: Тафаккур – бу инсонлар ақлий фаолиятининг ва 
онгли хатти-ҳарактларининг маҳсулий шакли ҳисорбланиб, 
инсонларга ижтимоий муҳитни, муайян жараёнларнинг вужудга 

---

266 
келиши сабабларини ва воқеликни англаш воситалари, шунингдек, 
барча инсонларнинг эҳтиёжларини қондириш йўналишидаги 
фаолиятларнинг мувофиқлаштирувчи фикрлар, ғоялар ва 
қарашлар натижасида шаклланган ҳукмий фикрлар мажмуи. 
КЎРСАТМА: 
Ҳар 
қандай илмий 
тадқиқот 
ишида 
тадқиқотчининг тафаккур қамрови ва интеллектуал салоҳияти 
муҳим роль ўйнайди. Бундай ҳолатларда қуйидагиларга эътибор 
берилса, тадқиқот ишидаги мукаммаллик таъминланади: 
1. Энг аввало соғлом ижодий муҳитни ташкил қилиб олиш 
керак, яъни илмий тадқиқот ишига керакли маълумотлар ва 
тадқиқот манбаи учун ахборотлар йиғиш имкониятини яратиш, 
уни режалаштириш ва мувофиқлаштиришга киришиш керак. 
2. Ижодий жараённинг оптимал варианти илмий тадқиқот 
ишининг 
мақсади 
уни 
амалга 
оширишни 
лойиҳалаш, 
режалаштириш ва технологик харита каби муҳим омиллар асосида 
амалга оширилади. Шунинг учун улардаги уйғун кетма-кетликка 
доимо эътибор бериш керак. 
380 - САВОЛ: 
ТАЪЛИМНИ ИЛМИЙ АСОСДА ТАШ-
КИЛ ЭТИШ ТАМОЙИЛИ ДЕГАНДА 
НИМАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Таълимни илмий асосда ташкил этиш тамойили – 
таълим олувчиларни ўқитиш ишларини фаоллаштирилган, онгини 
ўстирадиган, уларни мустақил билим олишга йўналтирадиган 
усулларга ўргатади ҳамда педагогик, техника атамалардан тўғри 
фойдаланишга одатлантиради. 
КЎРСАТМА: Ҳар доим ҳар қандай ижодкор ўз илмий 
тадқиқот ишини бажаришнинг оптимал вариантига эга бўлишини 
ўйлайди. Бунинг учун илмий тадқиқот иши мавзусининг 
ишланганлик даражасини яхши билишга тўғри келади ва бу 
орқали ишнинг илмийлиги кафолатланади.