Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov


xumida rang berib,  qora chappalarni o ‘n ikki oyda oq qilaman»3



Download 20,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet545/679
Sana31.12.2021
Hajmi20,47 Mb.
#271115
1   ...   541   542   543   544   545   546   547   548   ...   679
Bog'liq
umumiy pedagogika

xumida rang berib,  qora chappalarni o ‘n ikki oyda oq qilaman»3. Uning 

maktabida ona tili, jo‘g‘rofiya,  handasa kabi dunyoviy  fanlar o‘qitilgan. 

Diniy darslar deyarli o‘qitilmagan.

1 Hamza. Tanlangan asarlar T.,  1979,95-bet.

2 S. Rajabov. Xalq maorifi va pedagogika fanining allomalari. T.: «0*qituvchi»,  1990,120-bet.

3  Qarang:  R.  Rasulov.  Shoir So‘fizoda haqida.  Taronalar.  -T.:  G‘.G‘ulom nomidagi  Adabiyot va  sa6nat adabiyoti,

1968,6-bet.

569



Bu  maktabdan  tashqari  Kamarsadada  ham  u  yetim  bolalar  uchun 

«Dorulaytom»  (Yetimlar  uyi)  va  kattalar uchun  kechki  kurslar ochadi1. 

Lekin So‘fizoda ochgan bu yangi usul  maktablari tezda bekitilib,  uning 

o6zi  «Muallimi  kofir»  deb  eio n   qilinadi.  Bu  ham  yetmagandek, 

jaholatparastlar  «Turkiston  viloyatining  gazeti»m  1914-yil  1-yanvar 

sonida  quyidagi  mazmundagi  xabami  bosib  chiqaradilar.  «Chust 

shahrida bir mulla shoir usuli jadid ochgan ekan.  Chust aholilari aning 

axloqi  buzuq  deb  maktabni  tarqatib,  o ‘zini  Chustdin  haydab yuborgan 

ekanlar».

Oradan  ko6p  oimay,  «Turkiston  viloyatining  gazeti»da  shoirning 



muallimni  quvib,  maktabni  yopgan  chustilar  bizlar,  berib  pora, 

pristavlarni topgan chustilar bizlar,  — deb boshlanadigan she friy javobi 

bosilib  chiqadi,  she’r  mahalliy  hukumat  vakillarini  larzaga  soldi

Shoimi qamadilar,  oyogldan sudrab sazoyi qildilar.  Oqibatda shoir o*z 

vatanidan  bosh olib chiqib,  ma ’lum muddat Hindiston va Afg ‘onistonda 

yashashga  majbur  bo‘ldi.  Lekin  u  o ‘zi  tanlagan  y o ‘Idan,  haqiqatni 

xalqqa  yetkazishdan  iborat  bo ‘Igan  maslak-e ’tiqodidan  hech  qachon 

qaytmadi.  Masalan,  mana  bu  gapni  o ‘z fikrining  haqligiga  astoydil 

ishongan,  o ‘z maslagiga sadoqatni hamma narsadan aziz tutgan,  adolat 

tan-tanasiga zarracha shubha qilmagan kishigina ayta oladi:

Quvdi meni johillar o‘shandog‘ vatanimdan,

Lekin quva olmas suxanimni dahanimdan2.

Taraqqiyparvar  murabbiy  va  ma’rifatparvar  shoir  ISHOQXON 

IBRAT  (1862-1937)  usuli  hijoga  asoslangan  eski  maktablami  isloh 

qilish  shiori  bilan  emas,  aksincha,  ulami  tag-tugi  bilan  tugatish  va 

bunday  maktablar  o6mida  yangi,  davr  talablariga javob  bera  oladigan, 

zamonaviy  ilmlar  o6rgatadigan  usuli  savtiya  uslubiga  asoslangan 

maktablar tashkil  qilish  shiori  bilan  chiqdi:  «...Eski maktablar  bechora 

aziz farzandlarimizni kaltak,  qamchi, y o ‘q bahonasida besh-o‘n sanalar 

osmonga  qaratib,  «Alif bezavar,  alif be-bazer»,  deb  shovqin  qildirib

qildirib,  bir  harf ham  o ‘quv-yozuv  bildirmayincha  umrlarini  barbod 

qilib  yotmoqg‘a  taqviyatgina  bo ‘ladur...  Bolalarni  eski  maktablar  ila 

jamoalarga  taqsim  qilib,  kelib-ketish,  kaltak  va  qamchi  masalalarin 

isloh  qilmoq,  albatta  lozimdur.  Lekin  o ‘qulajak kitoblari — mazkur eski 

kitoblari  o ‘qutajak  domulalari  —  eski  domlalari,  maktablarida  — eski 

hasharot  uyalari  bo ‘Iduqinda  bu  masalalarni  ming  martabalar  isloh 

qilinsada  bekor,  behudadur...  Agar  vijdon,  insof ila  muhokama  qilsak,


Download 20,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   541   542   543   544   545   546   547   548   ...   679




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish