"makroiqtisodiyot"

     3.Ishlab  chiqaruvchilarga  subsidiyalar  va  importni  kvotalar  orqali 
tartibga solish 
 Miliy ishlab chiqaruvchilarni xorijiy firmalar raqobatidan himoya qilishning 
muqobil usuli ularga bevosita subsidiya berish hisoblanadi. 
Ishlab  chiqarish  subsidiyasining  tariflardan  afzalligi  shundan  iboratki,  u  bir 
tomondan,  milliy  ishlab  chiqarishni  S0  dan  S1  gacha  o’sishini  ta’minlasa  (31  - 
chizma),  ikkinchi  tomondan,  iste’molning  mutlaq  kamayishiga  olib  kelmaydi. 
Chunki, ichki narxlar jahon narxlaridan qimmatlashmaydi. 
Subsidiya  sharoitida  ishlab  chiqaruvchilar  uchun  ichki  narxlar  darajasi  Pd, 
jahon narxlari  Pw  darajasiga teng.  Shuning uchun, haqiqiy  iste’mol  hajmi  D0  ga 
teng.  Tarif    kiritilgan  sharoitda  esa  u  D1  gacha  kamaygan  bo’lur  edi.  Mamlakat 
farovonligidagi  mutlaq  yo’qotish  esa  «b»  sohasidangina  iborat  bo’ladi.  Ayni 
paytda  ishlab  chiqarishga  berilgan  bevosita  subsidiyalar  ishlab  chiqarish 
xarajatlarining  samarali  taqsimlanishini  kafolatlamaydi,  chunki  aynan  qaysi 
tarmoqni xalqaro raqobatdan himoya qilishni bilish qiyin bo’ladi.  Subsidiyalarni 
joriy  qilgandan  so’ng  ularni  bekor  qilish  qiyin  bo’ladi,  raqobat  muhiti  yo’qoladi 
hamda  bu  xarajatlarni  moliyalashtirish  muammosi  kuchayib  boraveradi.  Shuning 
uchun  iqtisodiyotni  tartibga  solish,  bandlik  darajasini  oshirish  va  yalpi  talabni 
qondirish maqsadida fiskal va pul-kredit siyosatlari qo’llaniladi. Ushbu siyosatlarni 
qo’llashdan  asosiy  maqsad  mamlakat  ishlab  chiqarishini  xalqaro  raqobatdan 
himoya qilish, ishsizlik darajasini eng past holatga keltirish va xalq farovonligini 
oshirishdan iborat. 

---

215 
 
 
P                                                     Sd           S’d 
                                                                                           
                                                                                               Subsidiya     
 
Pd=Pw                                                 d 
                    b                                                       Tarif joriy kilgandan keyingi  
                                                                                        import 
                                       
                  S0             S1            D1       D0               Q 
                          
                 Subsidiya joriy kilgandan keyingi import