"makroiqtisodiyot"

2. Importga ta’riflar va ularning  ishlab chiqaruvchilarga hamda 
iste’molchilarga ta’siri 
 
Xalqaro savdoni tartibga solishda eng ko’p qo’llaniladigan usul bo’lib tarif, 
ya’ni importga solinadigan bojxona boji hisoblanadi. 
Importga tariflarning maxsus va advalar turlari o’zaro farqlanadi. Maxsus 
bojlar import qilinayotgan tovarlar birligiga nisbatan o’rnatiladi. Masalan, 1 barel 
neftga nisbatan 2 evro. 
 
Advalar bojlar import qilinayotgan tovar qiymatiga nisbatan ma’lum foiz 
tariqasida belgilanadi. Masalan avtomobil xarid narxining 40%. 
 
Har ikkala turdagi import tariflarning oqibatlari deyarli bir xil bo’lib, buni 
biz quyidagi grafik vositasida ko’rib chiqamiz. 
 Aytaylik,  import tariflari joriy qilingunga qadar ichki ishlab chiqarish hajmi S1, 
ichki talab hajmi esa D1 teng bo’lgan. Talab va taklif o’rtasidagi farq (D1-S1) 
import hisobiga qoplangan. Mamlakat iqtisodiyoti yopiq bo’lganida  baholar 
darajasi Re ga  teng, talab va taklif muvozanati esa E nuqtada o’rnatilgan bo’lar 
edi. Mamlakat iqtisodiyoti ochiq bo’lgani va importga cheklovlar yo’qligi tufayli 
milliy   bozordagi  narxlar         jahon bozori narxlari Rw bilan bir xil. Importga  

---

211 
 
tarif  joriy qilinishi natijasida ichki baholar Rw dan Rd ga qadar ko’tariladi. 
Natijada: