"makroiqtisodiyot"


Dempingga  qarshi  qaratilgan  bojlar



Download 3,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet172/199
Sana31.12.2021
Hajmi3,28 Mb.
#268622
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   199
Bog'liq
Nazarova MM uz 3d090 (1) unlocked

Dempingga  qarshi  qaratilgan  bojlar  jahon  amaliyotida  keng  qo’llanilib, 
o’zida qo’shimcha import bojlarini aks ettiradi. Ular odatda, jahon narxlaridan yoki 
import  qilayotgan  mamlakat  ichki  narxlaridan  past  narxlar  bo’yicha,  eksport 
qilinayotgan  mahsulotlarga  o’rnatiladi.  Bu  bojlarni  belgilash  haqidagi  qarorni 
xalqaro  sud  mahalliy  ishlab  chiqaruvchilar  va  sotuvchilar  murojaatidan  so’ng 
chiqaradi  hamda  uning  miqdorini  va  to’lash  tartibini  belgilaydi.  Masalan, 
dempingga  qarshi  bojlar  o’z  valyuta  resurslarini  to’ldirish  maqsadida  jahon 
bozoriga  xom  ashyo  resurslarini  eksport  qilishni  ko’paytirgan  sobiq  ittifoqdosh 
respublikalarga nisbatan faol qo’llanilmoqda. 
Eksportga  tariflar  yoki  eksport  bojlari  kiritilishining    oqibati  import  bojlari 
kiritilishi  oqibatining  aynan  aksidir.  Eksport  bojlari  kiritishishi  sharoitida 
mahsulotlar ichki bahosi ularning tashqi bahosidan  pasayadi. Bunday vaziyatlarda 
ichki  iste’mol    o’sadi,  ishlab  chiqarish  va  eksport  kamayadi.  Eksportga  bojlarni 
joriy  qilish  natijasida  milliy  ishlab  chiqaruvchilarda  yo’qotishga  duch  bo’ladilar. 
Tanqi  bozordagi  baholarga  nisbatan  ichki  bahoning  kamayishidan  iste’molchilar  
yutuqqa erishsa, davlat esa daromadga ega bo’ladi.  
Ixtiyoriy  ravishda  eksportni  cheklash  eksport  kvotalarining  bir  turi  bo’lib, 
xorij  mamlakatlarining  ayrim  mamlakatlarga  “ixtiyoriy”  eksport  miqdorlarini 
cheklashdan iborat.  


218 
 
Bu  erda  «ixtiyoriy  so’zi»  shartli  xarakterga  ega.  Chunki,  eksport  qilayotgan 
mamlakat  savdo  siyosatida  o’z  hamkorlari  tomonidan  birorta  noxushlikka  duch 
kelmasligi uchun eksport miqdorini cheklaydi. 
Ixtiyoriy ravishda eksportni cheklash ikki xil xususiyatga ega: 
1.  Ixtiyoriy  ravishda  eksportni  cheklash  milliy  iste’molchilar  uchun  tarif  va 
kvotalarni  belgilashga  nisbatan  ancha  sezilarsiz.  Shuning  uchun  iste’molchilar 
ularni e’tiborsiz qabul qiladilar va hukumatga norozilik bildirmaydilar. 
2.  Ixtiyoriy  ravishda  eksportni  cheklash  sharoitida  xorij  iste’molchilari  ular 
sotib olayotgan eksport mahsulotiga yuqoriroq narx belgilashlari mumkin.  
Shunday  qilib,  xorijliklar  ixtiyoriy  ravishda  eksportni  cheklash  sharoitida 
eksportyor ko’rgan yo’qotishlarni narxlarni oshirish hisobiga qoplashadi. 
Savdo  siyosatini  amalga  oshirishning  ko’rib  o’tilgan  usullarining  har  biri  ijobiy 
jihatlari  bilan  birga  salbiy  oqibatlarga  ham  ega.  Mamlakat  iqtisodiyotining 
raqobatbardoshligi  darajasi  kuchayib  borgani  sari  tashqi  savdo  liberallashtirib 
boriladi. Mamlakatning xalqaro savdo tashkilotlariga a’zo bo’lishi bu jarayonining 
qonuniy natijalaridan biridir. Tashqi savdoni erkinlashtirilishi iqtisodiyotda bozor 
munosabatlarini yanada rivojlantirishga olib keladi.  

Download 3,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   199




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish