Korxona faoliyatini rejalashtirish va bashorat qilish

Marketing rejasining asosiy vazifasi korxonaning bozordagi imkoniyatlariga 

baho  berishdadir.  Marketing  rejasining  asosiy  elementlari  sifatida  tovarlarni 

tarqatish  tizimi,  bahoni  shakllantirish,  reklama,  savdoni  rag’batlantirish  usullari, 

sotilgandan  keyingi  xizmat  ko’rsatishni  tashkil  qilish,  korxona  (firma)  va  uning 

mahsulotlari  haqida  jamoatchilik  fikrini  shakllantirish  kabilarni  ko’rsatib  o’tish 

mumkin. 

“Ishlab chiqarish rejasi” potensial xaridorlarga kerakli mahsulotlar hajmini 

o’z  vaqtida  ishlab  chiqarish  imkoniyatining  mavjudligini  ko’rsatadi.  Mazkur 

bo’limda  quyidagilar  o’z  aksini  topadi:  yangi  tashkil  qilingan  yoki  faoliyat 

yuritayotgan  korxonada  tovar  ishlab  chiqarish  joyi;  buning  uchun  zarur  bo’lgan 

ishlab  chiqarish  quvvatlari  va  ularning  o’sish  istiqbollari;  xom  ashyo  va  material 

yetkazib  beruvchilar;  ishlab  chiqarish  kooperasiyasi;  ishlab  chiqarish  oqimlari 

tizimini  tuzish;  sifatni  nazorat  qilish  jarayoni;  foydalaniladigan  standartlar; 

vujudga kelishi mumkin bo’lgan ishlab chiqarish xarajatlari. 

“Tavakalchilik va sug’urtalashni baholash” bo’limi ikki qismga bo’linadi. 

Birinchi  qismda  tavakkalchilikning  barcha  turlari  (yong’in,  zilzila,  soliqni 

boshqarishdagi  o’zgarishlar  va  valyuta  kursining  tebra-nishi)  oldindan  hisoblab 

chiqiladi.  Ikkinchi  qismda  esa  tavakkalchilik  xavfining  oldini  olish,  ya’ni 

tavakkalchilik  va  zararlarni  qisqartirish  chora-tadbirlari  ko’rsatiladi,  shuningdek, 

tavakkalchilik xavfidan sug’urta-lash dasturi amalga oshiriladi.  

---

 

 

Moliyaviy  reja  biznes-rejaning  yakunlovchi  bo’limi  bo’lib,  korxona 

faoliyatining natijalarini tavsiflaydi. U quyidagi bo’limlarni o’z ichiga oladi: 

- savdo hajmining bashorati; 

- pul daromadlari va xarajatlari balansi; 

- foyda va zarar bo’yicha reja. 

Mazkur rejaning ko’rsatkichlari sifatida quyidagilarni ko’rsatish mumkin: 

- tovarlarni sotishdan tushgan daromad; 

- ishlab chiqarish xarajatlari; 

- savdodan tushgan umumiy foyda; 

- sof foyda; 

- korxona aktiv va passivining solishtirma balansi; 

- zararsizlikka erishish grafigi. 

Shuningdek,  mazkur  bo’limda  ishlab  chiqarishni  tashkil  qilish  yoki 

kegaytirish  uchun  mablag’  jalb  qilish  rejalari  ham  ifodalanadi.  Bo’limda 

korxonaning  moliviy  barqarorligi  yoki  nochorligini  aniqlash  imkonini  beruvchi 

maxsus ko’rsatkichlar hisob-kitobi ham keltiriladi.