Bolalar kasalliklari propedevtikasi


Sun’iy ovqatlantirish texnikasi va uniing asosiy qoidala



Download 5,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet324/343
Sana31.12.2021
Hajmi5,81 Mb.
#258509
1   ...   320   321   322   323   324   325   326   327   ...   343
Bog'liq
bolalar kasalliklari propedevtikasi 2

Sun’iy ovqatlantirish texnikasi va uniing asosiy qoidalari.  
Sun‘iy  ovqatlantirish  aralashmalar  tayyog‗lashning  tavsiya  etilgan 
texnikasini  aniq  bajarishni,  bolalarni  ovqatlantirish  qoidasiga  qat‘iy  rioya  qilishni 
talab  etadi.  Ovqatlantirishlar  soni  bola  yoshiga  mos  ravishda  7—5  marta  bo‗lishi 
mumkin.  Suniy  ovqat  me‘dada  uzoqroq  ushlanib  qolishi  sababli,  uni  sonini 
kamaytirish mumkin. 
Bolaga beriladigan ovqat miqdori me‘yog‗ida bo‗lishi kerak, aks holda bola 
ortiqcha  ovqat  yeb  qo‗yishi  yoki  yetarlicha  to‗ymasligi  mumkin.  Sun‘iy 
ovqatlantirishda  bolalar  uchun  zarur  bo‗ladigan  kaloriya  miqdori  ko‗krak  bilan 
boqishga  nisbatan  taxminan  10  %  ko‗proqdir,  bola  hayotining  dastlabki 
chog‗larida og‗irligining 1 kg ga 135—125 kal, ikkinchi choragi-da 125—115 kal, 
uchinchi  choragida  115—105  kal,  to‗rtinchi  choragida  105—95  kkal  energiya 
olishi to‗g‗ridir. 
Sun‘iy  ovqatlantiriladigan  bolalar  olishi  kerak  bo‗lgan  asosiy  ozuqa 
ingrendientlari  tabiiy  ovqatdagiga  nisbatan  o‗rtacha  bo‗ladi,  ya‘ni  oqsil 
miqdorining  mutloq  va  nisbiy  ortish  tomoniga  o‗zgaradi.  Sigir  sutining  oqsilga 


 
337 
qaraganda  to‗laqonligi  past,  shuning  uchun  uning  organizm  tomonidan 
o‗zlashtirilishi yuqori darajada emas. Bundan kelib chiqadi--ki 1 kg vaznga to‗g‗ri 
keladigan  oqsilni  3,0—3,5  g,  ba‘zan  4—  4,5  g  gacha  ko‗tarish  kerak,  aks  holda 
hazm jarayoni buzilishi mumkin. Uglevod miqdorini 14—15 g/kg gacha ko‗tarish 
mumkin. Ko‗rsatilgan sabablarga ko‗ra 2 haftagacha bo‗lgan bolalarga Speranskiy 
aralashmasi  buyuriladi,  oddiy  aralashmalarda,  oqsil,  yog‗,  uglevoddar  orasidagi 
nisbat  1:3:6  holda  ushlab  turiladi,  keyinchalik  oqsil  1:2:4  nisbatda  ko‗paytiriladi. 
Oqsili kam, lekin ona sutiga yaqin bo‗lgan bir xil aralashma bilan boqib, bolaning 
muvaffaqiyatli  rivojlanishiga  erishish  qiyin.  Sun‘iy  ovqatlanadigan  bolalarga 
vitaminli yangi meva va sabzavot sharbatlarini ertaroq, ya‘ni 1,5—2 oylik davrdan 
boshlab  berish  lozim.  Sun‘iy  ovqatlantirishda,  avval  sutli  shishani  40—45Sgacha 
qizdiriladi,  unga  steril  rezina  so‗rg‗ich  kiygiziladi.  Ovqatlantirayotganda  bolani 
tizzaga  yotqizib,  boshini  balandroq  ko‗tarib,  chap  bilak  bilan  ushlanadi.  Bola 
karavotda  yotganda  ham  uni  ovqatlantirish  mumkin.  Bunda  shishani  uning  og‗zi 
doim  sut  bilan  to‗la  bo‗ladigan  kilib  ushlash  kerak,  aks  holda  bola  havo  yutishi 
mumkin, bu esa bolaning qayt qilishiga sabab bo‗ladi. 
Sun‘iy  ovkatlantirish  uchun  bolaga  1  aralashma  (1—2-kunlar),  keyin  2 
aralashma  —  3—5  %  li  shakarli  suvda  paxtane  yoki  Speranskiy  aralashmasi 
tayinlash  mumkin.  Birinchi  marta  bola  tug‗ilganidan  3—3,5  soat  o‗tgach,  kuniga 
6—7  marta,  kechasi  6—6,5  soatlik  tanaffus  bilan  ovqatlantiriladi.  Bolaga 
beriladigan ovqat miqdori kundan-kunga oshirib boriladi. 
Bolaning 2 haftaligidan boshlab 6 martalik ovqatlantirishga o‗tiladi, bu esa 2 
aralashma  bilan  amalga  oshiriladi,  2—2,5  oygacha  ozuqa  miqdori  asta-  sekin 
oshirilib, 800—850 ml ga yetkaziladi. 2—2,5 oylikdan boshlab bolaga 3 aralashma 
kerak.  4—4,5  oydan  oddiy  sutning  5—10  %  shakarli  eritmasiga  o‗tish  mumkin. 
Kunlik miqdor 1 l dan oshmasligi kerak. 
Sut  va  sut  mahsulotlarini  suyultirilgan  kefir  bilan  almashtirish  mumkin.  U 
bolalar  tomonidan  yaxshi  o‗zlashtiriladi.  2  va  3  aralashmalar  yog‗ga  tanqis, 
shuning uchun ularni  buyurganda slivka bilan to‗ldirish tavsiya  etiladi.  Agar bola 
vazni  keragidan  kam  ko‗shilib  borsa,  ozuqaga  davolovchi  aralashmalar  to‗ldirish 
bilan uning kaloriyasi oshiriladi, le-kin hajmi oshirilmasligi kerak. 4—4,5 oylikdan 
boshlab  bola  avval  5  %  li,  keyin  10  %  li  manniy  bo‗tqa  yeyishi  kerak.  Keyingi 
qo‗shimcha  ovqatlar  tabiiy  ovqatlantirish  tartibiga  o‗xshash  bo‗ladi.  Oddiy  sutli 
aralashmalar  2  (B)  va  3  (V)  ni  uy  sharoitida  ham  tayyog‗lash  mumkin.  Buning 
uchun har xil sutli va ozuqa qonservalaridan foydalanish qulay. 
 Ota-onalarga sharoit yaratish uchun bolalar shifoxonalarida sut oshxonalari 
doimiy ishlab turadi. Bu oshxonalarda har xil oddiy va davolovchi aralashmalar va 
ko‗shimcha  ovqat  turlari  tayyog‗lanadi.  Tayyog‗  mahsulotlar  shifoxona  retsepti 
bilan,  bolalar  muassasalari  (yasli,  bolalar  uyi,  kasalxonalar)  ga  beriladi.  Sut 
oshxonalarida ish hajmi ular xizmat qiladigan bolalar va ularga biriktirilgan bolalar 
muassa-salari  soniga  bog‗liq.  Ko‗pgina  sut  oshxonalari  o‗z  mahsulotlarini  yirik 
aholi yashaydigan tarqatuv punktlariga yuboradi, ba‘zan yashash joyiga ham eltib 
beradi. 
Sut oshxonasining ish hajmi o‗rtacha bo‗ladi. U sut qabul qilish xonasi, sut 
aralashmasi  va  sutli  bo‗tqa  tayyog‗lash  uchun  2—3  xona,  sabzavot  pyuresi  va 


 
338 
ovqatning  qo‗shimcha  turlarini  tayyog‗lash  xonalari,  tarkatish  va  yuvish  xonalari 
hamda qo‗shimcha yog‗damchi xonalardan iborat bo‗lishi kerak. 

Download 5,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   320   321   322   323   324   325   326   327   ...   343




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish