Теодор Драйзер, «Америка фожиаси». Ғафур Ғулом номи

Ана, катта ғилдирак ғилдирайди – бум!
Ана, катта ғилдирак ғилдирайди – бум!
Ана, катта ғилдирак ғилдирайди – бум!
Тўппа-тўғри мен-га-а қараб!
Клайд ўз фикрларидан қочиб қутулишнинг ило-
жини тополмай юзини ўгирди.
Олдинда қатл! У ўлиши керак! Манави мактуб 
эса унинг Сондрадан ҳам умрбод айрилганининг 
белгиси. Ҳаммаси равшан. Бу – видолашув. «Гар-
чи сиз энди у билан ҳеч қачон кўришолмасангиз 
ҳам...» Клайд йиғлаш учун эмас, шунчаки нафа-
сини ростлаб олиш учун ўзини каравотга мукка-
сидан ташлади, у ниҳоятда чарчаган эди. Ликург. 
Ўн иккинчи кўл. Ўйин-кулги... Бўсалар... Табас-
сумлар. Ўтган кузда у шу нарсаларга шунақанги 
чанқоқ эдики... Мана энди – бир йил ўтгач...
Шу пайт яҳудий йигитнинг овози эшитилди. Ин-
дамай ўтиравериб, ишдан чиққан асаблари охири 
шунга ҳам чидолмай қолгач, у дуога ўхшаш ал-
лақандай хутбани қироат қилиб алжирашга ўтар, 
лекин унинг овози юракларни эзиб юборар эди. 
Кўпчилик маҳбуслар бунга норозилик билдиришга 
уринар эдилар. Лекин ҳозир эса унинг мунгли дуо-
си унчалик ортиқча ҳам туюлмасди.

---

645
Америка фожиаси
– Мен ёвуз эдим. Мен гуноҳ қилдим. Мен алдадим. 
О-о-оҳ! Мен лафзимда турмадим. Юрагимга ёмон-
лик уя қуриб олган эди. Мен ёмонларга қўшилиб, 
ёмон бўлдим. О-о-оҳ! Мен ўғрилик қилдим. Мен му-
нофиқлик қилдим. Мен бемеҳр эдим. О-о-оҳ!
Нариги бурчакдан Барзанги Том Рунининг ово-
зи янгради, у ўзига таниш аллақайси бир ахлоқсиз 
жувонни оғдириб олган Томас Тайс деган кишини 
ўлдиришда айбланган эди.
– Худо ҳақи, қулоқ солсанг-чи! Сенга қийинли-
гини биламан. Ахир, менга ҳам осон эмас-ку. Худо 
ҳақи, овозингни ўчир!
Клайд ўз каравотида ўтирган кўйи фикрла-
ри яҳудийнинг дуосига ҳамоҳанг келиб, ичида у 
ҳам яҳудий билан бирга такрорлар эди: «Мен ёвуз 
эдим. Мен гуноҳ қилдим. Мен алдадим. О-о-оҳ! 
Мен лафзимда турмадим. Юрагимга ёмонлик уя 
қуриб олган эди. Meн ёмонларга қўшилиб, ёмон 
бўлдим. О-о-оҳ! Мен мунофиқлик қилдим. Мен бе-
меҳр эдим. Қотилликни ўйладим, О-о-оҳ! Нимага 
ҳам ўзимни шунчалик у ёқдан-бу ёққа урмасам? 
Амалга ошмайдиган, беҳуда бир орзу-ҳавас учун-а. 
О-о-оҳ! О-о-оҳ!»
Орадан бир соат ўтгач, турма хизматчиси эшик 
туйнуги тахтачасига кечки таомни келтириб қўй-
ганда, Клайд ҳатто ўрнидан ҳам жилмади. Кечки 
таом эмиш! Ярим соатдан сўнг турма хизматчиси 
патнис қандай қўйилган бўлса, Клайдда ҳам, яҳу-
дийда ҳам худди ўшандайлигича турганини кўр-
ди-ю, индамай қайтариб олиб кетди. Маҳбуслар-
нинг кайфияти бузилган пайтда улардан овқат 
ўтмаслигини турма хизматчилари билишар эди. 
Баъзан шундай ҳам бўлар эдики, ҳатто турма хиз-
матчиларининг ўзлари ҳам бир луқма овқат ейи-
шолмас эди.

---

646
Теодор Драйзер