Илмий фаолиятга тайёргарлик асослари

Назарий асос – мазкур тадқиқот таянадиган концептуал қоидалар 
(ғоялар, тамойиллар). 
Муаммонинг ифодаланиши — бу, ўз моҳиятига кўра, илмий 
тадқиқот 
мазмунининг 
кристаллаштирилишидир. 
Шунинг 
учун 
муаммонинг тўғри қўйилиши — бутун иш муваффақиятининг гаровидир. 
Тадқиқот мақсади - бу тадқиқотчи ўз ишини якунлашда эришишни 
хоҳлаган пировард натижадир. Фараз асосида ифодаланади. 
Мутолаа – бу нутқий фаолиятнинг мураккаб тури бўлиб, соф техник 
жиҳати – мутолаа қилиш ва тез ўқиш малакаларини орттириш ва ижодий 
жиҳати – матндан зарур ахборотларни олишдан иборат.
Ўрганиш учун мутолаа – мутолаанинг фаол тури. Сиз асарни 
диққат билан, айрим жойлари устида бироз тўхталиб ва ахборотларни 
мушоҳададан ўтказиб ўқиш ҳолларида бундай тур ишлатилади. 
Матн билан танишиб (танланган жойларни ўқиш) -  неча 
манбалардан айрим масалаларни ажратиб олиш, шунингдек мазкур масала 
бўйича ўзининг нуқтаи назарини ҳосил қилиш мақсадида олинган 
ахборотларни қиёслаш ва солиштириш учун қўлланилади. 
Кўздан кечириш учун мутолаа - Матн билан танишиб чиқиш ва 
ўрганишдан олдин одатда китобга кўз югуртириб чиқилади. Китобнинг 

---

137
мазмуни, боблар ёки параграфлар номлари, аспр муаллифи билан танишиб 
олиш шундай қилинади. 
Тажриба - умумий эмпирик тадқиқот услуби бўлиб, у 
бошқариладиган шароитда ўрганилаётган объектлар устидан қатъий 
назорат юритилишига асосланади. 
Эссе – бу муаллифнинг алоҳида индивидуал позициясига эга эркин 
шаклдаги баён бўлиб, қандайдир буюм ёки қандайдир сабаб бўйича 
умумий ёки олдиндан билдирилган фикр-мулоҳазалардан иборатдир. 
Далилланган эссе – бу қўйилган саволга далилланган жавоб мавжуд 
бўлган ёзма ишдир. Муаллиф муайян позицияга эга ва уни ҳимоя қилади, 
ўз позициясини қувватлаш учун бир қатор далилларни тақдим этади. 
Мақсад – муаллиф ўзи қўллайдиган нуқтаи назарга бошқаларни ҳам 
ишонтиришни хоҳлайди.

---

138
Баҳодир Юнусович Ходиев, Адҳам Шарипович Бекмуродов, Маҳмуд 
Рустамович Болтабаев, Людмила Владимировна Голиш, Ольга Борисовна 
Гимранова. Илмий-тадқиқотчилик фаолиятига тайёргарлик асослари: 
Ўқув-услубий қўлланма - Тошкент: Экономика, 2010 йил. 138-бет.
Муҳаррир Н.Т.Каттаев. 
Компьютерда Ш.Ш.Якубов терган.
Заказ № 460 от 13.04.2010 Тираж 100шт. 
Отпечатанно в ООО «QWERT PRINT» 
г. Ташкент, ул. А. Навои, 21