Mavzu: Iqtisodiy matematik modellar tasnifi Reja



Download 328,81 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/9
Sana31.12.2021
Hajmi328,81 Kb.
#247207
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
4. Iqtisodiy matematik modellar tasnifi.

Fizik  modellar  real  obyektni  fizik  tabiatini  aks  ettiradi  va  asosan  fizik 

xossalarini  ifodalaydi.  Ular  ko„proq  texnikafanlarida  qo„llaniladi.  Iqtisodiyotda 

fizik  modellar  asosan  iqtisodiy  tajriba  o„tkazish  vositasi  sifatida  qo„llaniladi. 

Masalan, bitta korxonada o„tkazilgan tajriba natijalari butun tarmoqqa ko„chiriladi. 

Lekin,  fizik  modellashtirishni  imkoniyatlari  chegaralangan,  chunki  tizimni  bitta 

elementiga mos kelgan natija butun tizimga mos kelavermaydi. 



Belgili  modellar  har  xil  tillarda  ifodalanishi  mumkin:  so„zlashuv  tilida, 

algoritmik, grafik, matematik tilda. 

Iqtisodiyotda  eng  keng  qo„llaniladigan  modellardan  biri  -  bu  iqtisodiy-

matematik  modellardir.  Matematik  modellashtirish  –  iqtisodiy  jarayonlarni 

tenglamalar,  tengsizliklar,  funksional,  mantiqiy  (logik)  sxemalar  yordamida 

ifodalashdir. 

Matematik  modellashtirish  keng  ma‟noda  o„z  tabiatiga  ko„ra  turli,  lekin 

o„zaro  o„xshash  matematik  bog„lanishlar  bilan  tasvirlanuvchi  jarayonlarni 

o„rganuvchi  tekshirish  va  izlanishlar  usulidir.  Zamonaviy  ilmiy-texnik  taraqqiyot 

(ITT)  sharoitida  matematik  modellashtirish  va  uning  muhim  iqtisodiy  usullari 

bashoratlashtirish  va  boshqaruv  tajribasida  eng  asosiy  o„rinni  egallaydi.  O„z 

rivojining  yangi  bosqichida  ITT  matematik  modellashtirish  bilan  uzviy 

bog„langandir. 

Umuman,  obyektning  matematik  modeli  aniq  matematik  masala  («model-

masala») kabi, kamida 2 guruh elementlarini o„z ichiga oladi: 

1)  aniqlash  kerak  bo„lgan  obyekt  harakteristikasi  (noma‟lum  kattaliklar)  -  u 

 vektor komponentlaridan iborat;  

2) 

modellashtirilayotgan 



obyektga 

nisbatan 

hisoblanadigan 

tashqi 


o„zgaradigan shartlar harakteristikasi - 

 vektor komponentlari. 

 



 

2-rasm. Model turlari va yechiladigan masalalarning tasnifi 

“Model-masala”  obyekt  ichki  parametrlari  yig„indisi  A  ni  ham  o„z  ichiga 

oladi.  X  va  A  bilan  belgilanuvchi  shart  va  parametrlar  ekzogen  (ya‟ni,  modeldan 

tashqarida aniqlanuvchi), Y vektomi tashkil etuvchi kattaliklar esa endogen (ya‟ni, 

model yordamida aniqlanuvchi) deb qaraladi. 

Iqtisodiy-matematik  modellar  o„z  o„rnida  funksional  va  tarkibiy  (strukturali) 

bo„lishi mumkin. 




Download 328,81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish