I ўзр фа фалсафа ва ҳуқуқ институти


IV БЎЛИМ.  МОВАРОУННАҲРДА ХИ-ХУ1 АСРЛАРДАГИ



Download 1,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet28/118
Sana24.02.2022
Hajmi1,84 Mb.
#232957
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   118
Bog'liq
2 5298753607510789912

IV БЎЛИМ. 
МОВАРОУННАҲРДА ХИ-ХУ1 АСРЛАРДАГИ 
ИЖТИМОИЙ-ФАЛСАФИЙ ФИКРЛАР 
Ўрта Осиёда араб халифалигининг таъсири камайиб, 
мнқлллий феодаллар, хусусан тоҳирий ва сомонийларнинг 
иуфуси кучайиб борди. Аста-секин хоразмшохлар, ғазнавий, 
сплжуқий, қорахонийлар давлатлари шаклланиб фаолият 
кўреатди. Илм-фан ва маданият ривожланди, машҳур 
му| афаккир ва буюк алломалар анъаналари давом эттирилди. 
И неон муаммосига эътибор кучайди, аста-секин тасаввуф 
гаьлимоти тарқала борди, илоҳиёт, шариат масалалари кун 
гартибига қўйилди, мантиқшунос алломалар етишиб чиқци. 
XIII аерга келиб, Ўрта Осиё халқлари ўз 
мустақиллигидан маҳрум бўлдилар. Ўлка мўғуллар томонидан 
босиб олинди. Илм-фан ва маданият вакиллари Шимолий 
Ҳиндистон, Ғарбий Эроннинг турли вилоятларида жон 
саклаб қолдилар, шаҳар-қишлоқлар вайрон қилинди, моддий 
на маънавий бойликлар йўқ қилинди. Натижада бир вақглар 
гуллаб-яшнаган ўлка таназзулга юз тутди. Лекин зулм, 
истибдодга қарши кураш давом этди. Бунга 1337 йилда 
Сабзавор шаҳрида бошланиб, қарийб 45 йил давом этган 
сарбадорлар ҳаракатини мисол қилиб олиш мумкин. 
Амир Темур (1336-1405)нинг саъй-ҳаракатлари туфайли 
мўғуллар истибдодига чек қўйилди, кучли марказлашган 
давлат тузилди. Мовароуннахр ва Хуросонда иқтисодий 
юксалиш даври бошланди, илм-фан ва маданиятга ҳомийлик 
авж олди, бунедкорлик ишлари амалга оширилди, Улуғбек 
математик-астрономик мактаби фаолият кўрсатди. Амир 
Темур салтанатида дунёвий ва диний илмлар ривожига 
алоҳида эътибор қаратилди. Бу даврда шакллана бошлаган 
юксак илмий-маърифий, маданий-маънавий анъаналар 
кейинги даврда яшаб, ижод этган шоир, тарихчи, 
мутафаккирларнинг ижодий фаолиятида, дунёқарашида 
ўзининг ёрқин ифодасини топди. 
145 



Download 1,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish