D. I. Xashimov, D. A. Axmedov avtomobilning rama va kuzovlarini ishlab

yig‘ish ketma-ketligi: 1 – kuzov asosining yig‘masi; 2 – 
kuzovning yon tomonlari; 3 – tom; 4 – eshiklarning yig‘masi; 

---

76
5 – yuk bo‘linmasining qopqog‘i va kapot; 6 – oldingi va orqa 
qanotlar
5.3. Yuk avtomobilining kabina va platformasini 
payvandlash-yig‘ish texnologik jarayoni
Yuk avtomobillarining kabinalari yuklama qabul qilmaydigan 
konstruksiya bo‘lib, avtomobilning ramasiga o‘rnatiladi. Kabina 
payvandlab, tagligi bilan birga yig‘ilgan karkasdan, karkasga pay- 
vandlangan tashqi panellardan, tom yig‘masidan va sharnirlar yor- 
damida karkasga o‘rnatilgan eshiklardan tashkil topadi.
Kabinalarni yig‘ish-payvandlash texnologiyasini ommaviy ish- 
lab chiqarish misolida ko‘rib chiqamiz. Avval statsionar 
mashinalarda kabina mayda detallarining yig‘ish-payvandlash 
ishlari bajariladi, so‘ng ulardan maxsus konduktorlarga detallarni 
joylashtirib va mahkamlab, yirikroq yig‘malar payvandlanadi. 
Bunda osma yoki ko‘p nuqtali payvandlash mashinalaridan 
foydalaniladi. Keyingi operatsiyalarda, yig‘ma birliklardan 
kabinaning karkasi payvandlab yig‘iladi va yakunlovchi 
operatsiyalarda, karkasga tashqi panellar payvandlab qo‘yiladi.
Zamonaviy avtomobil zavodlarida yirik yig‘ma birliklarni yi- 
g‘ish uchun qator ko‘p nuqtali payvandlash mashinalaridan va 
transportlovchi mexanizmlardan tashkil topgan avtomatik pay- 
vandlash liniyalaridan foydalaniladi.
Platforma detallari yupqa tunukali sovitilib yoki isitilib 
juvalangan po‘latlardan tayyorlanadi. Tuzilishi bo‘yicha platforma 
detallari sodda shaklda bo‘ladi va ularni yig‘ish-payvandlash qi- 
yinchiliklar hosil qilmaydi. Platformalar yirik katta o‘lchamli 
yig‘ma birliklardan payvandlab yig‘iladi va ular qatoriga taglik 
yig‘masi, yon tomon, old va orqa bortlar yig‘malari, turli kron- 
shteynlar va kuchaytirgichlar kiradi.
Yig‘ma birliklarni payvandlash-yig‘ish (taglik yig‘masidan 
tashqari) statsionar yoki osma payvandlash mashinalarida 
bajariladi. Ayrim hollarda platforma detallari mustahkamligini 

---

77
oshirish uchun elektr yoyli payvandlash ishlatiladi. Bunda yarim 
avtomatlar yordamida yig‘ma birliklar kalta, uzunligi 40–50 
mm bo‘lgan choklar bilan bir-biriga payvandlanadi.