Сборник тезисов «Ипак ва зираворлар»

1-chizma 
MICE turizmini rivojlantirish strategiyasi 
 
2017 
2018 
2019 
2020 
2021 
MICE marketing 
strategiyasini 
rivojlantirish 
jarayoni 
MICE sanoatining 
raqobatbardoshligini 
oshirish 
 
MICEni 
tashkillashtirish 
uchun muhitni 
yaxshilash 
Manba: Yaponiya milliy turizm rejasi asosida muallif ishlanmasi.
Har bir kishining sayohat uchun hududni tanlashi uning mentaliteti, ijtimoiy 
kelib chiqishi, daromadi, talabi, qiziqishlari va shu kabi omillarga asosan kelib 
chiqadi. Odatda, Buxoro viloyatiga sayyohlar madaniy turizm maqsadida tashrif 
buyurib, sayyohlarning ko’pchiligi yoshi kattalar guruhini tashkil etadi. Aslida esa 
Buxoro turistik hududining barcha resurslaridan samarali foydalangan holda nafaqat 
yoshi kattalarga, balki, yoshlar segmentiga mo’ljallab takliflarni taqdim eta bilish 
sohadan tushadigan daromadning bir nechi baravarga ko’tarilishiga sababchi bo’ladi. 
Masalan, viloyatimiz respublikaning janubiy qismida joylashganligi uchun serquyosh 
o’lka bo’lib, bu yerda yetishtiriladigan meva va sabzavotlar o’z vaqtida yetilib, g’arq 
pishadi.
Buxoro o’zining xushta’m, tezpishar qovunlari bilan mashhur sanalib, hududlar 
bo’ylab navlar xilma-xilligi bilan farqlanadi. Ular orasida bo’rikalla shirinligi bilan, 
uni bozorlardan topish qiyinligi ajralib turadi. Tokiyoda har yili may oyida qovun 
auksioni bo’lib o’tadi. 2016 yilda o’tkazilgan auksionda 2 ta qovun 27000 AQSH 
dollariga baholangan. Demak, Buxoroda ham qovunning aynan manashu turini 
auksion tashkil qilib sotish nafaqat mahalliy aholi orasida, balki xorijliklar orasida 
ham shuhrat qozonadi.
Raqobatchi 
bozorlarni 
tahlil qilish 
va 
tadqiqotlar 
o‘tkazish 
MICE marketing 
strategiyasini yaratish 
Targ’ibot va tashviqot ishlarini olib borish 
Qanday qilib 
taklif 
hajmini 
oshirish 
mumkinli-
gini 
o’rganish 
Tarmoqda raqobatbardoshlikni ta’minlash uchun tadbirlar sonini 
oshirish va takliflarni amalga oshirish, Ishchi kuchini rivojlantirish, 
MICEning iqtisodiy ahamiyati va samaradorligini tushuntirish va 
boshqalar
MICEni uyushtirish uchun talab doirasidagi muhitni yaxshilash 
modelini yaratish 

---

370 
Yoki uzumchilik haqida aytadigan bo’lsak, kuz mavsumida uzumlar ayni 
yetilgan davrida sayyohlarni uzumzorlar bo’ylab ekskursiyaga taklif etish, ularni 
hosilni yig’ib olishga jalb qilish, Buxoro vino tayyorlash zavodida uzumlarning 
zavodga olib kelinishidan boshlab to vino holatiga kelishigacha bo’lgan jarayonda 
sayyohlar ishtirokini ta’minlash sayohatning yana bir kunga uzayishiga olib keladi.
Bahorda oʻtkaziladigan Navroʻz sayli, sumalak sayli, gul sayli, boychechak 
sayli, chuchmoma sayli, tut sayli, yozning boshida suv sayli, oʻrik sayli, olma sayli, 
kuz faslida qovun sayli, uzum sayli va boshqa shular singari sayllarni o’tkazish ham 
asosiy va quyi mavsumni uzaytirishga turtki beradi.
Maktab yoshidagi bolalarni darsdan tashqari vaqtlarda turistik diqqatga sazovor 
joylar bo’ylab ekskursiyalarga olib borish, kasaba uyushmalari tomonidan korxona 
xodimlari uchun bepul sayohatlar tashkil qilish ham hududda turistik mavsumiylikni 
yumshatishga turtki beradi.
Buxoro turizm hududida turistik oqimni yaxshilashning boshqa strategiyalari 
ham mavjud. Jumladan, narx, reklama va axborotga e’tibor qaratish.
Mavsum yo’q davrda uyushtiriladigan ta’tillar uchun chegirma narxlar berish, 
potensial sayyohlarni axborot bilan ta’minlash, tovarni siljitish, mavsum bo’lmagan 
davrda pik mavsumni yaratishning muhim elementlari sanaladi. Narxlashtirish nozik 
ahamiyatga ega, ya’nikim, agar ahamiyatga molik chegirmalar taklif qilinsa, insonlar 
pulni tejash maqsadida rejalashtirgan vaqtlaridan oldinroq kelib sayohatlarini amalga 
oshiradilar. Shu tariqa, pik davrda juda qimmat bo’lgan sayohatlar pik bo’lmagan 
mavsumda kissabop bo’ladi, shu bilan birga pik mavsumdagi talab 
muvozanatlashtiriladi.
Mavsumiylik nuqtai-nazaridan turistik joylashtirish yoki faoliyatga aloqador 
har qanday moliyaviy tashabbus reklama qilinishi kerak. Mavsum bo’lmagan 
davrdagi targ’ibotdan xabardorlik qancha ko’p bo’lsa, ushbu mavsumda narx va 
reklamaning ta’siri ham shuncha kuchli bo’ladi. Narx va reklama dasturlari ularga 
aloqador yuqori darajadagi tushunarli axborot mavjud bo’lgan taqdirdagina ta’sirga 
ega bo’ladi. Yuqori mavsumda maktab va mehnat ta’tillari, an’ana va ob-havo 
turistlarning o’zlari mahsulot ta’minotchilari oldiga kelishlarini kafolatlaydi va 
marketing va reklama strategiyasining ahamiyati talabning qanchaligiga asoslanadi.
Demak, O’zbekistonda turistik mavsumni yumshatish uchun birinchi navbatda 
mavsumga bog’liq bo’lmagan yangi turdagi ommaviy tadbirlarni yo’lga qo’yish, 
mavjudlarini yanada takomillashtirish ichki va xalqaro turizmni rivojlantirishga 
yordam beradi.