Microsoft Word олма касалликлари документ Microsoft Office Word docx

Олма қайта экилганда кузатиладиган касаллик. Бу касаллик олма 
ниҳолларини олдин олма ёки нок боғлари бўлган ерларга қайта экилганида 
кузатилади. Касаллик белгилари – баҳорда янги новдалари ва барглари 
пайдо бўлмаслиги ёки кам ҳосил бўлиши, ёз бошларида ниҳоллар яхши 
ўсмаслиги, барглар майда ва жуда оч-яшил тусда бўлиши, ён илдизлар кам 

---

ривожланиши, мавжуд илдизлар қўнғир тус олиши ва емирилишидир. Баъзи 
касалланган ниҳоллар бир ёки бир неча йилдан сўнг соғайиб кетиши мумкин, 
бошқалари тузалмасдан, секин ўсишини давом эттиради ва ҳар йили кам 
ҳосил тугаверади. Касаллик кучли ривожланган боғларда ниҳоллар ўсишида 
катта фарқ кузатилади, улардан анчаси қуриб қолади.
Кураш чоралари. Касаллик билан курашда алмашлаб экиш самара бермайди, 
чунки 9-20 йил олдин олма боғлари бўлган ерларга экилган ниҳоллар ҳам 
зарарланиши мумкин. Самарали кураш чоралари қаторига қуйидагилар 
киради: 1) тупроқни 60
о
С ёки ундан ҳам юқорироқ ҳароратда 1 соат давомида 
қиздириш (мисол учун, соляризация ёрдамида); 2) тупроқни хлорпикрин, 
метил бромид ёки пропилен оксиди билан фумигация қилиш; 3) тупроққа 
1,3-дихлоропропен, метил изотиоцианат, дазомет, формалин ёки бирор 
тупроқ фунгициди билан ишлов бериш; 4) фосфорли ўғит (алоҳида ёки торф 
билан бирга) бериш; 5) ниҳол экиш учун тайёрланган чуқурга торф, янги 
тупроқ, қум, доломит оҳаги, ўғит ва микроэлементлар аралашмасини 
киритиш.
ҲОСИЛ ЙИҒИБ ОЛИНГАНДАН СЎНГ МЕВАЛАРДА 
КУЗАТИЛАДИГАН КАСАЛЛИКЛАР 
Кузда териб олинган олма ва нок мевалари одатда 6-10 ойгача сақланади
4
. 
Бу вақт ичида уларни 100 тадан кўпроқ микроорганизм турлари зарарлаши ва 
ҳосилнинг анча қисмини (мисол учун АҚШда 15-25 фоизини) нобуд қилиши 
мумкин.
Олма, нок ва беҳи меваларининг кўк моғор касаллиги. Кўк моғор билан 
зарарланиб чириётган мевалардан зах ҳиди келади. Мева қобиғи оч ёки тўқ-
жигарранг тус олади, тўқималар юмшаб, бўтқага ўхшаб қолади, соғлом 
тўқимадан осон ажралади. Кўп мамлакатларда омборхоналарда мевалар 
совуқда (0-4
o
C) ёки назорат остидаги шароитда (0-4
o
C, 1-3% кислород ва 8% 
дан кам карбонат ангидрид) сақланади. Назорат остидаги шароит 
қўлланиладиган омборхоналарда кўк моғор меваларда кам (~1% да) учрайди. 
Омборхонадан ташқарига олиб чиқарилган мева устида олдин замбуруғнинг 
оқ тусли мицелийси, кейин мицелий, конидиофора ва конидияларидан 
ташкил топган кўкиш-яшил моғор ҳосил бўлади.
Қўзғатувчи 
замбуруғларнинг 
кўпчилиги 
Ўзбекистонда 
ҳар 
хил 
субстратларда кенг тарқалган, аммо улар меваларни зарарлаши хабар 
қилинмаган; меваларда ҳам кенг тарқалган бўлиши тахмин қилинади.