Низомий номидаги тошкент давлат педагогика

6.5 Эрон халқ мумтоз мусиқаси 
Эрон мусиқасининг тарихий илдизлари ўзбек, тожик ва туркман
халқлари маданиятининг кўҳна саҳифалари билан чамбарчас богланган. 
Ўзбек ва тожик мусиқасининг бобокалони— Барбод Марвий ( VII аср)
Эрон 

---

183 
мусиқасининг ҳам асосчиси ҳисобланади. Буюк аждодларимиз— Абу
Маср Форобий, Ибн Сино, Рудакий, Фирдавсий ва бошқа 
мутафаккирларнинг мусиқа соҳасида қолдирган улкан мероси Эронда
ҳам миллий-маънавий қадрият сифатида эзозланади. 
Ўзбек-тожик мақомларига ўхшаш бўлган Эрон касбий
мусиқасининг асосий жанри «дастгоҳ» деб аталади. Эронда 7 ла дастгоҳ 
туркуми мавжуд: Слуир. Моҳур, Ҳумоюн. Сеголи, Чоргоҳ. Наво, Рост- 
Панжгоҳ. Ҳар бир дастгоҳ, ўз навбатида, Муқаддима. Даромад, Қарашма,
Гуша, Овоз, Чаҳор Музроб. Баёти Турк. Абу Ато каби таркибий қисмларга 
бўлинади. Эронда соз. танбур. сантур, най, сурнай, Уд, Довра, чанг каби
миллий чолғу асбобларидан кенг фойдаланилади. 
Араб халқлари мумтоз мусиқаси 
Ҳалқлари кўҳна ва бой мусиқа 
анъаналарига эга. Бу минтақада 
жозибадор ва ўзиига хос таровати 
билан 
фарқланувчи 
самоний, 
тақасим, башраф муваншоҳ, маwал,
дар, куба, маъруф каби айтим 
жанрлари ҳамда тахлима, самоний, 
тақасим, башраф сингари чолғулар 
кенг 
тарқалган. 
Қадимда 
асли 
Марказий Осиёда ихтиро қилинган 
“ал-уд” 
барасида 
араб
халқларининг миллий чолғу
асбоби ҳисобланади. Шунингдек дамли чолғу туриаридан най сумай, 
арғул; торли чолғулардан қонун, сантур, рубоб, танбур; зарбли чолғу
асбоблардан — ноғора, дафф, табла арабларда кенг қўлланилади. Диний
маросим жанрлари 
тавжид, мадҳ, зикр, рамазон қўшиқлари араб
мусиқасида азалдан шаклланиб келган. Араб мусиқасининг машҳур
намояндалари Уим Кулсим ва Саид Дарвешнинг номлари жаҳонга 
машҳурдир.