Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

boʻlgur ”, “ xudo asragur ” kabi jumlalar bilan almashtirishimiz mumkin. 

Ushbu maqolga e‘tiboringizni qarating: 

Asliyatda: 

“Old fools is the biggest fools there is.” [1, 28-bet] 

Tarjimada: 

“Qari odam barcha ahmoqlardan ham ahmoqroq ekan.” [2. 4-5-betlar] 

Nafaqat  oʻzbek  xalqida,  balki  boshqa  xalqlarda  katta  yoshli  insonlar, 

keksalarga nisbatan “ahmoq” soʻzini qoʻllash hurmatsizlik sanaladi. 

Shuning uchun biz ushbu maqolning muqobil variantini keltirdik: 

“Ahmoq qarimas, qarisa ham ahmoqligi arimas.”  

Tarjimashunos  olim  professor  Karimboy  Quramboyev  ilmiy-nazariy 

jihatdan haqqoniy ta‘kidlaganidek, “ Tarjimon har ikki tilni, tarjimaga obyekt 

boʻlgan asar tilini va oʻz ona tilining leksik, fonetik, morfologik xususiyatlarini 

yaxshi bilishi zarur.” Shu oʻrinda quyidagi misolni keltirish mumkin. 

Asliyatda: 

The balmy summer air, the restful quiet, odor of the flowers, and the 

drowsing murmur of the bees had had their effect, and she was nodding over 

---

 

683 

her knitting for she had no company but the cat, and it was asleep in her lap. (1. 

p40-41 )  

Tarjimada: 

Barakali  yoz  havosi  uyda  hukm  surgan  jimjitlik,  gullarning  xushboʻy 

hidlari,  asalarilarning  allalovchi  g‘oʻng‘irlashlari  Polli  xolaga  oʻz  ta‘sirini 

oʻtkazar edi. [2, 21-bet]  

Biz “barakali yoz havosi” birikmasi oʻrnida “ rohatbaxsh, yoqimli yoki 

muattar yoz havosi ” deb qoʻllashimiz mumkin. Chunki “balmy” soʻzi “ yoqimli, 

xushboʻy, muattar ” ma‘nolarini anglatadi.  

Xulosa  qilib  aytadigan  boʻlsak,  mutarjim  Ilyos  Muslim  oʻz  mahoratini 

ushbu  tarjima  asar  orqali  isbotlay  olgan.  Ba‘zi  bir  juz‘iy  xatolarni  hisobga 

olmasak, tarjima goʻzal va badiiy vositalarga toʻla holda tarjima qilingan. Shu 

bilan bir qatorda joylarda ma‘lum bir eskirgan soʻzlardan ham foydalanilgan va 

shu sababli ham asar oʻziga xos tarzda tarjima qilingan. Ilyos Muslim ushbu 

tarjima varianti orqali ingliz yozuvchisi Mark Tven ijodiga, badiiy professional 

mahoratiga  muhabbati  sezilib  turadi.  Shuning  uchun  ham  tarjimon  Ilyos 

Muslim ijodi yondashuvi va oʻziga xos tahlili, samimiyati bilan oʻz oʻrniga ega.