Жабборов, Рустам 100 жумбоқли ҳикоя / Рустам Жабборов. Тошкент: Янги

ҚИММАТГА ТУШГАН ЁЛҒОН
Кунларнинг бирида Шарқ ҳукмдорларидан бири 
кўнгилхушлик қилишни истаб қолди. У бутун мамлакат 
бўйлаб ёлғончилар танловини ўтказмоқчи бўлди. 
Танлов шарти қуйидагича эди. Иштирокчилар ўзлари 
тўқиган ёлғон билан шоҳни қойил қолдиришлари ло-
зим эди. Агар шоҳ бирор гапни эшитиб, «бу ёлғон» деб 
юборса, ўша иштирокчи танловда ютган ҳисобланарди. 
Агар шоҳ «Ҳа, бундай бўлиши мумкин, ишондим» деса, 
иштирокчи енгилар ва унга жазо тариқасида юз дарра 
уриларди. 
Бир зумда бу танлов ҳақида жарчилар бутун мамла-
катга хабар тарқатишди. Катта мукофот умидида мам-
лакатнинг турли бурчакларидан лофчилар, ёлғончилар 
шоҳ саройига оқиб кела бошлашди. Шоҳ маълум вақтда 
талабгорларни қабул қилар, уларнинг ёлғон-яшиқларга 
тўлиб-тошган ҳикояларни мийиғида кулимсираганча 
эшитар, кейин эса киприк қоқмасдан «жуда ишонарли, 
нега ишонмаслигим керак экан», дея фикр билдирар-
ди. Шу заҳоти сарбозлар уни олиб чиқиб калтаклашар, 
бечора лофчи саройга келганидан пушаймон бўлиб, 
аранг уйига қайтиб кетарди. 
Мамлакатнинг бир бурчагига уч ака-ука лофчи яшар-
ди. Лоф тўқишда ҳеч ким уларнинг олдига тушолмасди. 
Улар ҳам омадларини синамоқчи бўлиб, шоҳ саройига 
келишди. Шоҳ уларни бирма-бир қабул қилди. 
Уч ойғайнининг каттаси ўзи тўқиган ёлғонни бошлади:
– Мен яқинда далага бир тарвуз уруғини ташлаган-
дим. Тарвуз уч кунда униб чиқди. Уни сўйиш учун те-
пасига нарвон қўйиб чиқдим. Тарвузга эндигина пичоқ 
ургандим, пичоғим тарвузнинг ичига тушиб кетса бўла-
дими? Дандон сопли пичоқ эди. Тарвузнинг ичига ки-
риб уч кун қидириб, аранг топдим.

---

Рустам Жабборов
92
– Жуда ишонарли, – бош ирғади шоҳ. – Бунақа тар-
вузлар бизнинг полизда ҳам етиштирилади. Ҳар битта 
данаги буқадек келади. 
Катта лофчини роса калтаклашди. Навбат ўртанчаси-
га келди:
– Яқинда уйимизнинг олдидан оқиб ўтадиган ариққа 
балиқ илинармикин, қармоқ ташлаб ўтирсам, битта катта 
балиқ илиниб қолди. Шартта ушлаб уйга олиб кирдим. 
Балиқ шу қадар катта эдики, сўйганимдан кейин унинг 
қорнидан арабларнинг учта юк кемаси чиқса бўладими?
– Бўлади, – деди шоҳ тасдиқлаб. – Яқинда балиқчи-
ларим тутиб келган балиқнинг ичидан бутун бошли 
Баҳрайн ороли чиқиб келди. 
Хуллас, иккинчи лофчининг ҳам лофи иш бермади. У 
ҳам юз қамчини еб, ихраб-сихраб, қатордан чиқди. Нав-
бат кенжа лофчига келди. 
– Хўш, сен нима қилдинг? Тарвуз ўстирдингми, балиқ 
овладингми? – сўради шоҳ унга масхараомуз юзланиб.
Кенжа лофчи гапни чўзиб ўтирмади. Аммо, шундай 
бир гап айтдики, шоҳ ҳангу манг бўлиб қолди. Кенжа 
лоф чининг гапини ҳукмдор тасдиқлашни ҳам, инкор 
этишни ҳам билмай қолди. Чунки ҳар икки ҳолатда ҳам 
у лофчига мукофотни бериши лозим эди. Ниҳоят, у шоҳ-
нинг саройидан 100 тилла мукофотни олиб, акалари би-
лан уйига равона бўлди. 
Айтинг-чи, кенжа лофчи шоҳга нима деган бўлиши 
мумкин?
Эллигинчи ҳикоя