Hozirgi zamon xalqaro huquqi nazariyasi asoslari

XALQARO  H U Q U Q N IN G   ASO SIY  PRINSIPLARI
1-§.  «Xalqaro  huquq  prinsipi»  tushunchasi
2-§.  Xalqaro  huquq  prinsiplarining  tizimi
3-§.  Suveren  tenglik  prinsipi
4-§.  Aralashmaslik  prinsipi
5-§.  Kuch  ishlatmaslik  va  kuch  bilan  tahdid  qilmaslik  prinsipi
6-§.  Nizolarni  tinch  yo‘l  bilan  hal  etish  prinsipi
7-§.
  Xalqaro  huquqqa  oid  majburiyatlarni  vijdonan  bajarish  prin­
sipi
8-§.  Hududiy  yaxlitlik  prinsipi
9-§.  Xalqlarning  teng  huquqliligi  va  o‘z  taqdirini  o'zi  belgilash 
prinsipi
10-§. Hamkorlik  prinsipi
11-§. Inson  huquqlarini  hurmat  qilish  prinsipi
12-§. Chegaralarning  buzilmasligi  prinsipi
13-§. O'zbekiston  Respublikasi  va  xalqaro  huquqning  asosiy  prin­
siplari
l- § .  «Xalqaro  huquq  prinsipi»  tushunchasi
Xalqaro  huquqning  asosiy  prinsiplari  ilk  bor  BMT  Ustavida  mus­
tahkamlab  qo'yilgan.  Ularning  mazmuni  1970-yili  Bosh  Assambleyada 
qabul  qilingan  BMT  Ustaviga  muvofiq  do'stona  munosabatlar va  ham- 
korlikka taalluqli muhim  hujjat  —  Xalqaro  huquq  prinsiplari  to'g'risidagi 
deklaratsiyada,  shuningdek,  1975-yildagi Yevropada Xavfsizlik va  Ham ­
korlik  Kengashining Yakunlovchi aktida ochib berilgan va  rivojlantirilgan. 
Bundan tashqari, xalqaro  huquqning bir qator prinsiplariga bag'ishlangan 
BMT  Bosh  Assambleyasining  maxsus  rezolyutsiyalari  ham  mavjud.
Xalqaro  huquq  asosiy  prinsiplarining  aniq  soni  yuzasidan  huquq­
shunos  olimlar  hozircha  yakdil  xulosaga  kelolganlari  yo'q.  1970-yilgi 
Xalqaro huquq prinsiplari to'g'risidagi  Deklaratsiya quyidagi vettita asosiy 
prinsipni  qamrab  olgan:  I)  kuch  ishlatmaslik;  2)  nizolarni  tinch  yo'l 
bilan  hal  etish;  3)  aralashmaslik;  4)  hamkorlik;  5)  xalqlarning  teng  hu­
quqliligi  va  o'z  taqdirini  o'zi  belgilashi;  6)  suveren  tenglik;  7)  xalqaro 
huquqqa  oid  majburiyatlarni  vijdonan  bajarish.  1975-yildagi  YXHK
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Yakunlovchi  akti  bular qatoriga  yana  uchta  —  1)  chegaralarning  buzil- 
masligi;  2)  hududiy yaxlitlik;  3)  inson  huquqlarini  hurmat  qilish  prinsi- 
plarini  qo'shdi,  ular endilikda  universal  tus  olgan.
Xalqaro  huquq  prinsiplari  to'g'risidagi  hujjatlarda ta ’kidlanganidek, 
ular o'zaro uzviy bog'liq,  birining mazmun-mohiyati boshqasining maz- 
muni  bilan  uyg'unlashib  ketaveradi.  Shu  bois  xalqaro  huquq  prinsipla­
rining  mazmunini  boshqalari  bilan  bog'lab  o'rganish  lozim.
Shunday qilib,  xalqaro huquq prinsiplari um um e’tirof etilgan xalqaro 
huquq  normalaridir.