Х. С. Асатуллаев, Б. О. Турсунов, М. А. Маманазаров к

7.1-расм. Корхона айланма маблағмалар таркиби 
Муомала фондларига тайёр маҳсулот (омбордаги), истеъмолчиларга 
ортилган (ҳақи тўланган бўлмаса ҳам) маҳсулот, пул маблағлари (ҳисоб 
рақамдаги, кассада ва ҳоказо, истеъмолчилар билан ҳисоб-китобдаги 
маблағлар) шу жумладан дебиторлик қарзлар. 
Яъни корхонадаги айланма фондлар ва муомала фондларни ҳосил қилиш 
учун мўлжалланган пул маблағларнинг жаъми ушбу корхонанинг айланма 
маблағларини ташкил қиладилар (1 расм). 
Муомала фондлар 4 гуруҳга бўлинадилар: 
Айланма маблағлар 100 % 
Айланма фондлар 70 % 
Муомала фондлар 30 % 
И
шла
б чи
қариш 
за
ҳиралар
ии
Тўланм
аг
ан и
шл
аб
чиқариш 
К
ела
ж
ак
да
вр ҳа
раж
атлар
и 
Тай
ёр маҳ
сулот 
(омбор
да
ги
) 
О
рти
лг
ан м
аҳ
сулот
П
ул мабл
ағ
ла
ри
Ҳ
исобда
ги м
аб
лағ
лар
Нормаллаштирилмаган айланма 
маблағлар 
Нормаллаштирилган айланма 
маблағлар 

---

169 
А) тайёр маҳсулот – бу корхонанинг омборларида сақланувчи ҳамма 
ишлов босқичларидан ўтган, техник назорати бўлими томонидан қабул 
этилган, сотилиши мумкин бўлган маҳсулот ва ярим фабрикат. 
Б) йўлдаги маҳсулот – бу истеъмолчиларга ортилган, аммо вақтинча ҳақи 
тўланмаган маҳсулот (ҳақи келгунга қадар бу маҳсулот корхона балансида 
ҳисобланади). 
В) пул маблағлари – бу моддий ресурслари ҳамда таъминловчилар билан 
ҳисоб-китобларни амалга ошириш, иш ҳақларини тўлаш, давлат, маҳаллий 
бюджет тўловлари, бошқа корхона ва муассасаларга кўрсатилган хизматлар 
учун мўлжалланган маблағлар. 
Г) ҳисобдаги маблағлар – дебиторлик қарз – корхонага бошқа корхоналар, 
муассасалар, жисмоний шахслар томонидан кўрсатилган хизматлар учун 
тўланиши лозим бўлган ҳақлар.