Шуҳрат эргашев жаҳон тарихи (Янги давр. 1-қисм. Xvi–xviii асрлар)

Оливер Кромвель ва «янги тартиб»даги армиянинг ташкил 
қилиниши. Қишлоқ зодагони Оливер Кромвель 1599 йил 25 апрель 
куни унча катта бўлмаган чекка шаҳарчада дунёга келди. Реформа-
ция йилларида бир қатор монастирларнинг ерлари Кромвель авлоди 
қўлларига ўтган эди. Оила пуританлик қоидаларига риоя қиларди. 
Бўш вақтлар кўпинча черковга ва Инжил ўқишга бағишланарди. 
1619 йили Кромвель ҳуқуқни ўрганиш учун Лондонга кетди. Бир 
1
Томас Ферфакс, барон Камерон, лорд, граф Оксфордский – 1612–1671 йиллари яша-
ган, Англия буржуа инқилобининг номояндаларидан бири.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

142
йилдан сўнг у лондонлик бой савдогарнинг қизига уйланди ва уйига 
қайтиб, хўжалик ишлари билан шуғулланади.
1628 йил Оливер Кромвелнинг тақдирини кескин ўзгартириб 
юборди. У парламентга сайланди. 1640 йил 3 ноябрда Узоқ муддат-
ли парламент тузилган пайтда Кромвелни мухолифатдагилар ора-
сида кўриш мумкин эди. У сиёсий курашчининг барча сифатларига 
эга ва Узоқ муддатли парламент лидерлари орасида алоҳида ўрни 
бор эди. Фуқаролар уруши даврида 43 ёшли Кромвель ўз ҳаётининг 
янги саҳифасини бошлайди. У ажойиб ташкилотчи ва қўмондон 
эканлигини ҳам намоён қилди.
1642 йилнинг сентябрида Оливер Кромвель пуритан-мазҳаб-
дошлари орасидан танлаб олинган 60 та кўнгилли отлиқ аскарлар 
гуруҳини бошқарди. Пайти келиб, эски тартибларни ёмон кўрадиган 
бу одамлар гуруҳи машҳур «темир биқинли» отлиқ аскарлар отря-
дига айланади. Кромвель кучи ва вақтини аямасдан аскарларга таъ-
лим берди. Унинг аскарлари чидам ва интизоми билан машҳур эди. 
1643 йилнинг охирига келиб Кромвелнинг отлиқ аскарлари 1100
кишидан иборат 14 эскадронга эга эди. Улар янги армиянинг неги-
зига айландилар. Жанг олдидан Кромвель узоқ вақт ибодат қилар, 
ибодатдан сўнг эса «Худодан умид қил, лекин порохни қуруқ сақ-
ла!» – дерди.