Ahmedovich ahmedov, akmal abzalov

Suv  va  suv  havzalari.  Qishloq  xo‗jaligining  barcha  sug‗oriladigan 
joylarida  suv  va  suv  havzalarining,  hatto  yer  osti  sizot  suvlarining  zaharli 
moddalar  bilan  ifloslanishi  aniqlangan.  O‗simliklarga  kimyoviy  ishlov  berish 
jarayonida to‗g‗ridan-to‗g‗ri suv va suv havzalari zararlanishi mumkin. Boshqa 
vaqtlarda  suvlar,  tuproq,  atmosfera  havosi  ifloslanishi  qayd  qilingan.  Masalan, 
tuproqqa  tushgan  zararli  moddalar  suv  bnlan  yuvilib,  unda  erigan  holda  yoki 
suspenziya ko‗rinishida suv havzalariga tushishi mumkin. 
Ma‘lumki,  O‗rta  Osiyoda  yirik-yirik  suv  inshootlari  qurilgan  va  bularni 
barpo etish kelgusida yanada rivojlanadi. Sug‗orish maqsadida qurilgan ana shu 
inshootlarda oqib keladigan  suv  ekin  maydonlariga taralib, kimyoviy  moddalar 
ishlatilgan yerlarni yuvib o‗tadi va ifloslanib boradi. Bunda o‗sha maydonlarda 
mavjud bo‗lgan tuproqdagi zaharli moddalar suv tarkibiga o‗tib qoladi. Zaharli 
kimyoviy  moddalar  bilan  ifloslangan  suv  zovur,  ariq  va  kanallardan  oqib  o‗tar 
ekan,  undan  aholi  o‗zining  maqsadlari  uchun  foydalanishi,  hayvon  va 
parrandalar  esa  undan  ichishi  mumkin.  Demak,  bular  jonli  organizmga  xavf 
tug‗diradi.  Hozirda  olib  borilayotgan  ilmiy  tadqiqotlarga  qaraganda  zovur 
(kollektor)  suvlarida zaharli  kimyoviy  moddalar bo‗lmish  DDT,  GXSG,  aldrin 
va boshqa ta‘sirchan omillar ruxsat etilgan miqdordan 2–10 marta va undan ham 
ziyod miqdorda bor bo‗lishi aniqlangan. 
Suv va suv havzalari o‗z tarkibida nafaqat zaharli kimyoviy moddalarning 
qoldiqlarini, balki hozirda qishloq xo‗jaligi ekinlarini (meva, sabzavot, rezavor, 
poliz ekinlari, shuningdek texnik o‗simliklar paxta, zig‗ir, kanop va boshqalar) 
yetishtirishda foydalaniladigan mineral o‗g‗it qoldiqlarini ham saqlaydi.