Toshkent moliya instituti a. V. Vahobov, A. S. Jcvrayev soliqlar va



Download 6,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/310
Sana30.12.2021
Hajmi6,45 Mb.
#195861
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   310
Bog'liq
D-SOLIQLAR-VA-SOLIQQA-TORTISH-A.-V.-VAHOBOV

yanada takomillashtirish zarurligi ham muhim  ustuvor vazi- 

falardan biri sifatida e’tirof etildi.  Mamlakatimiz rahbari o‘z 

ma’ruzalarida  soliq  to'lovchilarga  soliqqa  tortish  tizimida 

qo‘shimcha  imtiyozlar  va  preferensiyalar  berish,  soliqlami 

unifikatsiya  qilish,  soliq  yukini  yengillashtirish,  soliq 

qonunchiligining  barqarorligini  ta’minlash  hamda  ushbu 

yo‘nalishda  ilg‘or  mamlakatlar  ijobiy  tajribalaridan  foy- 

dalanish  lozimligini  ta’kidlab  o‘tdilar.'  Bundan  tashqari, 

mamlakat  Prezidenti  «...  islohotlami  chuqurlashtirish,  iqti- 

sodiyot,  soliq budjet siyosatini yanada erkinlashtirish,  bozor 

infratuzilmasini  jadal  rivojlantirish»  asosiy  ustuvor  yo‘na- 

lishlardan  biri  ekanligini  yana bir bor  ta’kidlab  o‘tdi.2

Shu boisdan  ham ta’lim tizimida soliq sohasidagi bilim- 

lami  o'rgatishda  respublikamizda  amalga  oshirilayotgan 

soliq  sohasidagi  islohotlami  talaba-o‘quvchilaiga  to'laroq 

yetkazish,  ushbu  yo‘nalish  bo‘yicha  istiqbolli  dasturlami 

ishlab  chiqish,  oliy o‘quv yurtlari  ta’lim yo‘nalishlari uchun

1 «Bizning bosh  maqsadimiz  — jamiyatni  demokratlashtirish  va yangilash,  mam- 

lakatni  modemizatsiya  va  isloh  etishdir».  0 ‘zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  Islom 

Karimovning  Oliy  Majlis  Qonunchilik  palatasi  va  Senatining  qo‘shma  majlisidagi 

ma’ruzasi.  Xalq  so‘zi.  2005-yiI  29-yanvar.

2 «Inson  manfaatlari  ustuvorligini  ta ’minlash  —  barcha  islohot  va  o‘zgarish- 

larimizning  bosh  maqsadida».  O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  Islom  Karimov­

ning  2007-yiIda  mamlakatda  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlantirish  yakunlari  va  2008-yilda 

iqtisodiy islohotlami chuqurlashtirishning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ish- 

langan  Vazirlar  Mahkamasi  majlisidagi  ma’ruzasi.  Xalq  so‘zi.  2008-yil  9-fevral.




o‘quv  qo‘llanmalar  va  darsliklar  tayyorlash,  soliq  sohasida 

amaliy  tadqiqotlar  olib  borish,  ilg'or  pedagogik  texnolo- 

giyalami  ta’lim  tizimida  tatbiq  etishni  amalga  oshirish 

hukumatimiz  diqqat-e’tiborida  bo'lgan  asosiy  vazifalardan 

hisoblanadi.

Shuning  uchun  ham  ushbu  darslik  soliqlar,  yig‘imlar va 

soliqqa  tenglashtirilgan  to'lovlami  o'rganishga  bag'ish- 

langan  bo‘lib,  u  5340800  —  «Soliqlar  va  soliqqa  tortish» 

ta’lim  yo‘nalishida  ta’lim  olayotgan  oliy  o‘quv  yurti  tala- 

balariga  mo‘ljallangan.

Darslik 0 ‘zbekiston  Respublikasining  «Davlat  soliq xiz- 

mati  to‘g‘risida»gi  qonuni,  «Soliq  kodeksi»,  0 ‘zbekiston 

Respublikasi  Prezidenti  va  Vazirlar  Mahkamasining  tegish- 

li qarorlari hamda boshqa soliq qonunchiligiga oid  me’yoriy 

hujjatlar asosida  tayyorlandi.

Ushbu  darslikda  soliqlar,  yig‘imlar  va  boshqa  majburiy 

to‘lovlar,  davlat  budjetining  soliqsiz  daromadlari  hamda 

soliqqa oid qonunbuzilishlarga barham berish yettita guruh- 

ga bo‘lib  o‘rganilgan.

Birinchi  bobda  soliqlaming  iqtisodiy mohiyati,  obyektiv 

zarurligi,  funksiyalari,  soliq  elementlari  hamda  soliqqa  tor­

tish  tamoyillari  berilgan.

Ikkinchi  bobda  soliqlar  va  soliqqa  tenglashtirilgan  to‘- 

lovlarga  umumiy tushunchalar berilgan.  Shuningdek,  ushbu 

bobda  soliqlaming  guruhlanishi  hamda  soliq  to'lovchilar- 

ning  huquq  va  majburiyatlari  ko‘rib  chiqilgan  va  sharhlan- 

gan.

Uchinchi  bobda  hozirgi  vaqtda  0 ‘zbekiston  Respub­



likasi  Davlat  budjeti  daromadlari  tarkibida  80  foiz  atrofida 

soliq  tushumlari  bilan  hissa  qo‘shayotgan  yuridik  shaxslar 

to'laydigan  soliqlar va  yig‘imlar  o‘rganilgan.  Ushbu  bobda, 

asosan,  soliqlaming  to‘lovchilari,  soliq  obyekti,  soliq baza- 

si,  soliq  imtiyozlari,  soliqlami  hisoblash va  budjetga  to‘lash 

muddatlari  qisqa  va  lo‘nda  berilishiga  harakat  qilingan 

hamda  har  bir  soliq  turlari  bo‘yicha  o‘quvchilaming  fanni 

o‘zlashtirishlariga  yordam  beruvchi  shartli  misollar  keltiril- 

gan.

To‘rtinchi  bob  —  jismoniy  shaxslami  soliqqa  tortish 



masalalariga  bag‘ishlangan  bo‘lib,  unda jismoniy  shaxslar- 

dan undiriladigan mol-mulk solig‘i, yer solig‘i,  daromaddan 

olinadigan soliq,  tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi 

jismoniy  shaxslaming  qat’i  belgilangan  soliqlari,  shu-




ningdek, jismoniy shaxslardan transport vositalariga benzin, 

dizel  yoqilg‘isi  va  gaz  ishlatganlik  uchun  olinadigan  soliq- 

lami  ko‘rib  chiqishga  harakat  qilingan.  Ushbu  bobning 

mazmun-mohiyatini  chuqurroq  o'rganish  maqsadida  ama- 

liy  misollar  ham  keltirilgan.

Beshinchi  bobda  davlat  budjetining  nobarqaror  xarak- 

terga  ega  bo'lgan  soliqsiz daromadlari  berilib,  unda  soliqsiz 

daromadlaming  zarurligi,  mohiyati,  ulaming  tarkibi  kelti­

rilgan.  Ushbu  bobda  soliqsiz  daromadlaming  ayrim  man- 

balari bo'yicha tahliliy ma’lumotlar berilib,  ular izohlangan. 

Undan  tashqari,  soliqsiz  to'lovlaming  soliqli  to'lovlar bilan 

o‘xshashlik  va  farqli  tomonlari  ham  keltirilgan.

Oltinchi  bobda  budjetdan  tashqari jamg'armalar:  yago- 

na  ijtimoiy to‘lov va  Pensiya jamg‘armasiga  sug'urta  badal- 

lari,  Pensiya  jamg‘armasi,  Respublika  yo‘l  jamg‘armasi  va 

Maktab  ta’limini  rivojlantirish  jamg‘armalari  -   ulaming 

to‘lovchilari,  jamg‘armalarga  majburiy  ajratmalarning 

obyekti,  stavkalari  va  to‘lash  muddatlari  ko‘rsatilgan.

Yettinchi  bobda  soliqqa  oid  qonunbuzilishlarga  soliq 

tizimi  orqali  ta’sir  etishning  asosiy  yo‘nalishlari,  soliq 

to‘lashdan  bo‘yin  tovlashning  asosiy  usullari,  soliqqa  oid 

qonunbuzilishning  oldini  olish  tadbirlarining  samaradorli- 

gini  oshirish  yo‘llari  ko‘rsatib  berilgan.

Darslik  oxirida  yuridik  va  jismoniy  shaxslami  soliqqa 

tortishga,  soliqlaming  huquqiy  asoslarini  qamrab  olishga 

harakat  qilingan  test  savoli  variantlari  keltirilgan.  Ushbu 

test  savoli  variantlari  talabalami  o ‘zlarining  ustida  yanada 

ko‘proq  ishlashlariga,  fanni  chuqurroq  o'rganishga  yordam 

beradi,  degan  umiddamiz.

Ushbu  darslik  kamchiliklardan  xoli  emas.  Ular  keyingi 

nashrlarda  albatta  e’tiborga  olinadi.




Download 6,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   310




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish