Toshkent moliya instituti a. V. Vahobov, A. S. Jcvrayev soliqlar va

•   0 ‘zbekiston  Respublikasi  iqtisodiyotida  soliqlarning 

o‘mini  belgilovchi  asosiy  omillardan  yana  biri  —  hozirgi 

kunda  ko‘payib  borayotgan  tadbirkorlik  faoliyati  bilan 

shug‘ullanuvchi jismoniy va huquqiy  shaxslarning daromad- 

larini  jalb  qiluvchi  mukammal  soliq  toMovini  yuzaga 

keltirish.

Bozor  munosabatlarining  rivojlanib  borishi  xususiy  tad­

birkorlik faoliyatini keng quloch yoyishi va xususiylashtirish 

jarayonlarining  chuqurlashuvi,  tadbirkorlar  daromadini 

hisobga  olishni  qiyinlashtiradi.  Xususiylashtirilgan  bitta 

korxona  o‘mida  o‘nlab  kichik,  xususiy  va  jamoa  mulkiga 

asoslangan  korxonalar  paydo  bo'ladi.  Mukammal  soliq 

mexanizmi  yaratilmaganligi  uchun  daromadlar  summasini 

aniqlashda jiddiy  xatoliklarga  yo‘l  qo‘yilishi  mumkin.

---

0 ‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining 

1998-yil  15-apreldagi  159-sonli  qaroriga  muvofiq  kichik 

korxonalar  uchun  umumiy  belgilangan  tartibdagi  soliqlar 

o‘miga  budjetga  ixchamlashtirilgan  soliq  to‘lash  imkoniyati 

vujudga  keldi.  0 ‘zbekistonda  tadbirkorlikni  rivojlantirishda 

ixchamlashtirilgan  soliq  tizimining  joriy  qilinishi  bu  tad- 

birkorlar uchun davlat tomonidan ko‘rsatilgan katta yordam 

bo‘ldi.

Soliqlar  iqtisodiyotning tarixiy rivojlanishi  bosqichlarida 

ushbu  rivojlanish  jarayonlarini  ta’minlash  maqsadiga 

bo‘ysunuvchi  vazifalami  bajaradi.  Soliqlaming  funksiyalari 

esa  ana  shu  vazifalami  bajarishga  xizmat  qiladi.  Shunday 

ekan,  soliqlaming  funksiyalari  va vazifalari  o‘rtasidagi  aniq 

farqli  jihatlami  o'rganish  va  soliq  munosabatlarini  tashkil 

etish mobaynida bu chegaralami  asoslashni qayd  etib  o‘tish 

lozim.

Soliqlar  bajaradigan  vazifalar  ko‘pchilik  mamlakatlar- 

ning  soliq  qonunchiligida  umumiy  o‘xshashliklarga  ega. 

Ana shunday an’anaviy soliq vazifalariga  quyidagilami kiri- 

tish  mumkin: