Toshkent moliya instituti a. V. Vahobov, A. S. Jcvrayev soliqlar va

Soliqlaming  rag‘battan- 

.  ?  .  . 

r  ,  .

tirish funk^yasi 

tizimining  eng  muhim  funksiya-

laridan  biri  bo‘lib,  ishlab  chiqa- 

rishni  rivojlantirishga,  moddiy  xomashyo  resurslarij  shu-_ 

ningdek,  moliyaviy va  mehnat  resurslari, jamg‘aritgan  що1-

---

mulkdan  samarali  foydalanishga  rag‘batlantiruvchi  ta’sir 

ko'rsatadi,  ya’ni  soliq  yukini  kamaytirish  orqali  ishlab 

chiqarishni  rivojlantirishga,  moliyaviy  ahvolni  mustahkam- 

lashga  va  investitsiya  faoliyatini jonlantirishga  rag‘batlanti- 

radi.  Soliqlaming  rag‘batlantirish  funksiyasi  orqali  davlat 

iqtisodiyot  taraqqiyotini  ta ’minlaydi,  bu  bilan  fiskal 

funksiyani  bajarish  uchun  bazani  kengaytiradi  va  ishlab 

chiqarishni  qo‘llab-quwatlab,  davlat  oqilona  soliq  siyosati­

ni  olib  borish  yo‘li  bilan  soliq  yukini  oshirmasdan  xo'jalik 

yurituvchi  subyektlaming  erkin  faoliyat  ko'rsatishi  ta’min- 

lanadi.

obyekti,  soliqqa  tortiladigan  baza,  imtiyozlar  singari  va 

hokazo  tegishli  soliq  ko‘rsatkichlarining  hisob-kitoblarini 

tekshirishdek  ancha  murakkab  jarayondan  iborat.  Soliq 

hisobi  soliq  idoralariga  belgilangan  soliq  hisobi  shakllari 

orqali  soliq  to ‘lovchilar  o‘zlarining  soliq  majburiyatlarini 

qanday bajarayotganliklarini yanada samarali  nazorat  qilish 

imkonini  beradi.

hajmi  va  konkret  soliqli  tushumlar  davlatning  qanday  ijti- 

moiy-iqtisodiy  funksiyalarini  bajarishga  sarflanganligi 

to‘g‘risida  axborot  berib  turilishi  juda  zarurdir.  Shunday 

qilinsa,  soliqlaming  budjetga  tushishi  toiiq,  o*z  vaqtida  va 

oson  kechadi.

Soliq  funksiyalarini  qisqacha  ko‘rib  chiqilishi  soliqlar 

moliya resurslarini tiklash,  xo‘jalik faoliyatini tartibga solish 

va  daromadlami  ijtimoiy  jihatdan  ahamiyatli  maqsadlar 

uchun  qayta taqsimlash bo‘yicha muhim vazifalami bajara- 

di,  deb  xulosa  chiqarishi  uchun  imkon  beradi.

Soliqlaming  iqtisodiyotdagi  yuqorida  ta’kidlangan 

muhim  o‘mini  belgilovchi  bir  qancha  funksiyalari  mavjud. 

0 ‘zbekiston  Respublikasi  iqtisodiyotining  hozirgi  rivojla- 

nish  bosqichida  soliqlaming  o‘mini  belgilovchi  quyidagi 

asosiy  omillami  ko‘rsatib  o‘tish  mumkin: