Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

Гурух меъѐрлари. Гурух томонидан қабул килинган меъѐрлар, гурухдаги ҳар бир 
аъзонинг хатти–ҳаракатига ва гурухнинг қайси йўналишда фаолият кўрсатишига боғлиқ:
1. 
Ташкилотнинг мақсадларига етишига ѐрдамлашувчи йўналиш; 
2. 
Ташкилотнинг мақсадларига эришишига карши ҳаракат килувчи йўналиш. 
Меъѐрлар гурух аъзоларининг кандай хатти–ҳаракатларни танлашига хизмат 
қилади. Гурух аъзоси ушбу меъѐрларга амал килгандагина, гурух томонидан қўллаб-
қувватланишига ва уни гурухга мансуб эканлигини тан олинишига умид қилиши мумкин. 
Ташкилот нуктаи–назаридан гурух меъѐрлари ижобий ѐки аксинча, салбий бўлиши 
мумкин. Агар, бу меъѐрлар ташкилот мақсадларига эришишга ѐрдам берса ижобий, агар 
аксинча, тускинлик килса салбий меъѐрлар дейилади. Америкалик олим – Марк Александр 
меъѐрлар тўғрисида шундай фикр билдирган: «Ижобий меъѐрлар ходимларнинг 
ташкилотга бўлган садокатини мустахкамлашга, ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулотнинг 
сифатини оширишга ѐки ҳаридорлар эҳтиѐжларининг қондирилиш даражасини кутаришга 
рагбатлантиради. Салбий меъѐрлар эса ходимларнинг компанияга ѐмон муносабатда 
бўлишларига, мулкка хужасизларча карашга, интизомни бўзишга ва бошқа бўзгунчилик 
ҳаракатларни рагбатлантиради ». Америкалик олим Андре Де Ле Порте гурух 
меъѐрларининг куйидаги тавсифномасини ишлаб чикди: 

Ташкилотдан гурурланиш;

Унинг мақсадларига эришиш;

Самарадорлигини таъминлаш;

Жамоавий меҳнат қилиш;

Режали иш олиб бориш;

Назорат;

Кадрларни касбий тайѐргарлигини ошириб бориш; 

Янгиликлар киритишни қўллаб -қувватлаш; 

Буюртмачилар билан яхши муносабатда бўлиш; 

Халолликни ҳимоя қилиш. 
Раҳбар гурухларнинг меъѐрлари тўғрисида фикр юргизишда жуда ҳам эҳтиѐт 
бўлиши керак. Агар, қўл остидагиларни, унинг барча фикрларини тўла–туккис, кўр–кўрона 
қўллаб-қувватлашларини меъѐр деб ҳисобласа, бу ҳолат қабул килинаѐтган қарорларнинг 
самарадорлигига салбий таъсир қилади.

---

161 
Ҳамжихатлик – гурух аъоларини бир–бирларига ѐкиши, интилиши деб 
тушинилади. 
Гурухнинг 
юқори 
ҳамжихатлиги 
ташкилотнинг 
самарадорлигини
таъминлашга хизмат қилади. Профессорлар К.Уэкслей ва Г.Юқилар юқори ҳамжихат 
гурухлар мулокат жараѐнида гурух аъзолари уртасидаги муаммоларнинг кам бўлишлиги, 
бир–бирига ишонч рухининг юқорилиги, низоли ҳолатларнинг камлиги билан ажралиб
туришлигини ва уларда меҳнат унумдорлигининг юқори бўлишлигини эътироф этишган.