Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

тарзда амалга ошириш бўйича таъсир этиш 
услубидир. Бошқарув тизими бошқарувнинг 
илмий ѐндашувлари, функция ва услублари, 
мақсадли, таъминловчи, бошқариладиган ва 
бошқарадиган тизимчалари йиғиндисини ўз 
ичига олади. Бошқарув тизимининг мақсади 
ташқи ва ички бозорда ташкилот ва ва 
бошқалар чиқарадиган маҳсулотлар (хизматлар) 
рақобатбардошлилигига эришишдан иборат.
Индивидуум – бошқарув объекти сифатида 
қуйидаги эркинлик даражаларига эга бўлиши 
мумкин:
• А) чекланган эркинлик – бунда бошқарув субъекти 
тобе объектни режа ѐки топшириқларни бажаришга 
мажбур қилади;
• Б) мотивациялашган эркинлик – бунда бошқарув 
субъекти бошқарув объектини режа ва 
топшириқларларни бажаришга ундайдиган 
асосланган мотивларни топиши лозим;
• В) эркинликнинг юқори даражаси – бунда бошқарув 
субъекти психотехнологиялардан фойдаланган ҳолда 
нисбатан мустақил бошқарув объектига таъсир 
кўрсатиш услубини шакллантириши лозим, бунда у 
энг асосий вазифа сифатида бошқариладиган 
шахснинг психологик чизгисини ва унинг 
ривожланиш тенденцияларини ўрганиши лозим.

---

400 
7. МЕҲНАТ ЖАРАЁНЛАРИНИ 
ТАШКИЛ ҚИЛИШ
• Меҳнат жараѐни – инсоннинг меҳнат қуроллари
ѐрдамида меҳнат предметига таъсирининг ѐки
маълум бир табиий ѐки сунъий шароитларда
келиб чиқадиган моддий ѐки номоддий маҳсулот
чиқариш мақсадида инсон томонидан назорат
қилинадиган
(бошқариладиган)
меҳнат
қуролларининг меҳнат предметига таъсирининг
услублари ва воситаларининг йиғиндисидир.
Меҳнат жараѐнининг қуйидаги умумий босқичларини 
ажратиб кўрсатиш мақсадга мувофиқ:
вазият таҳлили (муаммолар, 
иш режаси, дастурлар, 
технологиялар, мўлжаллар 
ва бошқалар);
ишлар бажарилиши 
технологиясининг ҳаёлий 
тасаввури, ташқи муҳит 
омилларининг мумкин 
бўладиган таъсири, жараён 
натижаларини башоратлаш;
иш жойини тайёрлаш ва уни 
барча зарурий нарсалар 
билан таъминлаш (моддий 
ресурслар, ишчи кучи, 
ахборотлар, технология ва 
бошқалар);
ишнинг бажарилиши –
бевосита меҳнат жараёни;
иш натижаларини 
расмийлаштириш;
ишни топшириш ва жорий 
қилиш (амалга ошириш);
ишнинг яхши натижаларини 
рағбатлантириш.

---

401