Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
79
FALSAFA - yunoncha "sevaman" ma’nosida keluvchi "filo" bilan "hikmat" ma’nosidagi 
"sofia" so‘zlaridan paydo bo‘lgan va "hikmatni sevaman" ma’nosini ifodalovchi 
"filosofiya" so‘zi arabchaga "falsafa" shaklida ko‘chgan. Mil. av. 7-a.ga qadar borliqning 
boshlang‘ich unsurlari ustida bosh qotirgan va borliq haqida umumiy bir nazariyani 
o‘rtaga tashlaganlar "hakim" ma’nosidagi "sofos" ifodasi ila atalishgan. Ammo ilk daf’a 
Pifagor, insonni sofos deb bo‘lmaydi, chunki aslida sofos Allohdir, degan g‘oyani ilgari 
surgan, binobarin, inson faqat "filosofos" bo‘la olishi mumkinligini aytgan. Usha davrdan 
keyin borliqni yanada teran anglab, uyg‘un bir shaklda tushuntirib berganlar "filo-sofos" 
(hikmatni sevuvchi) nomini olishgan va bu kalima arabchaga "faylasuf" (ko‘pligi 
"falosifa") tarzida o‘tgandir. Tarixda bu unvon ila atalgan ilk mutafakkir Fales (Thales) 
bo‘lgani ma’lum. 8-a.dan e’tyboran Yslom olami yunoncha va suryoniychadan qilingan 
tarjimalar orqali Falsafa bilan tanishdi va ilk islom faylasufi bo‘lgan al-Kindiy (252/866 y. 
v.e.) "falsafa" atamasiga olti xil boshqa-boshqa ta’rif bergan: 1) hikmatni sevish; 2) 
insonning kuchi yetganicha buyuk Allohning fe’llariga o‘xshashi; 3) o‘limni istash; 4) 
hunarlarning hunari va xikmatlarning hikmati; 5) inson o‘zini bilishi; 6) insonning kurbi 
yetgancha abadiy va kulliy bo‘lgan borliklarning haqiqatini, mohiyati va sabablarini 
bilishi...