Мавзу: “Teatr tarixi” kursiga kirish

 
SAHNA SAN'ATI 
XIX  asrning  birinchi  yarmida  “Kovent  —  Garden”  va  “Druri  —  Leyn” 
Londondagi  eng  yirik  imtiyozli  teatrlar  tarzida  faoliyat  ko'rsatib  keldi.  Shu  qatori 
ularga  zid  ravishda  imtiyozsiz  «kichik»  teatrlar  deb  ataluvchi  ko'pdan-ko'p  ijodiy 
jamoalar ham yashashda davom etadi. Lekin yirik pyesalarni sahnaga qo'yish faqat 
imtiyozli teatrlarning huquqiy doirasiga kirgan edi. 
NEMIS TEATRI 
Nemis  teatrida  romantizm  oqimi  o'z  falsafiy  qamrovdorligi  bilan  ko'zga 
tashiandi.  Nemis  romantizmining  estetik  tamoyillari  Veymarga  qo'sni  Lyen 
shahrida  XVIII  asrning  oxirlarida  tarkib  topgan  «Iyen  to'garagi»  doirasida 
shakllangan. O'z asarlarida romantizm nazariyasini ishiab chiqqan aka-uka Avgust 
Vilgelm  Shlegel  (1767-1845)  va  Fridrix  Shlegel  (1772-1829)  iyenlik 
romantiklarning asosiy nazariyachilari sifatida maydonga chiqadilar. 
Nemis  romantiklari,  klassitsizm  va  ma'rifatparvarlik  realizmiga  xos  aql-idrok 
ustuvorligi  uzluksiz  o'zgaruvchan  voqelik  tasviriga  xalaqit  beradi,  deb  bu  badiiy 
uslublarni qabul qilmadilar. Ular F. Shellingning inson ruhining erkinligi haqidagi 
falsafiy qoidasiga suyanib, san'atning har qanday chekinishdan xoli, mutlaqo erkin 
bo'lishi qoidasini olg'a surdilar. 
Nemis  romantiklarini  insoniyatning  badiiy  takomili  jabhasiga  alohida  qiziqib 
qaragan  birinchi  adabiyot  tarixchilari  deb  hisoblash  mumkin. Ular  moziyga  nazar 
tashlab,  o'z  ildizlari,  avvalo,  xalq  ijodi  —  ertak,  xalq  qo'shiqlari,  o'rta  asr 
rivoyatlariga borib taqalishini angladilar. 

---