Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

Nordon  sut  mahsulotlari  ishlab  chiqarish  jarayoni.  Nordon  sut 
mahsulotlari sut yoki qaymoqqa maxsus ivitqilar qo„shish yo„li bilan qayta ishlanib 
olinadi.  Uyushda  murakkab  mikrobiologik  va  fizik-kimyoviy  jarayonlar  kechadi, 
shuning natijasida har bir nordon sut mahsuloti, o„ziga xos ta‟m, hid konsistensiya 
va tashqi ko„rinishga ega bo„ladi.  
Nordon  sut  mahsulotlarida  organizm  uchun  kerakli  moddalar  yengil  hazm 
bo„ladigan shaklda bo„ladi. Shuning uchun bu mahsulotlar davolash va parhezbop 
ahamiyatga ega. Sut mahsulotlarining tarkibidagi parhezbop xususiyati, ulardagi sut 
kislotasi,  is  gazi,  spirt,  antibiotik,  vitaminlar  mikroblarning  hayot  faoliyati 
natijasida hosil bo„ladi. 
Nordon  sut  mahsulotlari  faqat  aholi-kishiliik  jamiyatiga  emas,  balki,  qishloq 
xo„jalik hayvonlarini o„sish, rivojlanish va sog„ligiga ijobiy ta‟sir qiladi. 
I.I.Mechnikov  birinchilardan  bo„lib,  nordon  sut  mahsulotlarini  ahamiyatini 
aniqlagan, keyinchalik A.F.Voytkevich tomonidan o„rganilgan. 
Nordon  sut  mahsulotlarini  antibiotik  xususiyati,  ularni  bakteriostatik, 
baktersidligi  bilan  tavsiflanib,  patogen  va  patogen  bo„lmagan  mikroblarning 
hayotiga salbiy ta‟sir qiladi. Tarkibida laktomen moddalari bo„lib, ularni bakterisid 
xususiyatini yuzaga keltiradi. 

---

 
308 
Nordon  sut  mahsulotlari,  ularda  kechadigan  uyush  jarayoniga  qarab  ikki 
guruhga bo„linadi:  
1-faqat  sut  kislotali  uyush  kechadigan  mahsulotlar  (tvorog,  asidofilin  suti, 
oddiy va mechnikov qatig„i); 
2-aralash  uyush  jarayoni  kechadigan  mahsulotlar  (qatiq,  qimiz,  ayron)  va 
boshqalar. 
Nordon  sut  mahsulotlarini  tayyorlashda  birlamchi  mikroflora  ivitqilardan 
foydalaniladi. 
Nordon  sut  mahsulotlari  ishlab  chiqarishda  quyidagi  ivitqi  bakteriyalari 
qo„llaniladi;  sut  kislotali  mikroblar  streptokok,  xushbo„y  hid  beruvchi  bakteriya 
bolgar tayoqchasi, asidofilin tayoqchasi, sut ivitqisi, kefir zamburug„i.