“Tasdiqlayman” O„quv ishlari bo„yicha prorektor prof O. R. Teshaev 201 yil

Nafas chiqarish sistemasining funksiyalarini tekshirish. 
     Nafas olish tizimining ish bajarganda o„zgaradigan eng asosiy ko„rsatkichlardan biri bo„lib, 
o„pka ventilyasiyasi va nafas olish tezligi hisoblanadi. 
     1.  O„pka  ventilyasiyasi  –  bu  bir  daqiqa  davomida  o„pka  orqali  nafas  olish  jarayonida 
o„tadigan havoning hajmidir. O„pka ventilyasiyasi Duglas uslubi bo„yicha aniqlaniladi. Bunda 
maxsus  gaz  qopidan  (Duglas  qopi  xam  deyiladi),  nafas  nikobdan  (maska),  uch  yulli 
jumrakdan,  gaz  hisoblagichdan  va  ularni  bir-biriga  tutashtiruvchi  gofrilangan  rezina 
shlangidan  foydalaniladi.  Aniqlash    tartibi  kuydagicha:  yuqorida  aytilgan  gaz  qopi  (uning 
ichidagi  havosi sikib chiqarilgan bo„lishi shart) nafas nikobi bilan uch yulli jumrak vositasida 
tutashtiriladi va tekshiriluvchi nafas niqobi yuziga va boshiga kiyib undan nafas ola boshlaydi. 
Bunda  albatta  belgilanishi  shart  (3-5  daqiqa).  Keyin  gaz  qopiga  tuplangan  gaz  nafas  bilan 

---

 
 
chiqarilgan havoni shlang orqali gaz hisoblagichdan o„tkazilib, uning hajmi aniqlaniladi va bu 
hajmni  nafas  chiqarilgan  daqiqalar  soniga  bo„lib,  o„pka  ventilyasiyasi  aniqlaniladi.  Bu 
ko„rsatkichlar daqiqa l/min larda ifodalanadi. Bir-biri bilan taqqoslab bo„ladigan natijalar olish 
uchun, odatda o„pka ventilyasiyasining hajmi normal xolatga keltiriladi-ya'ni 760 mm sim.ust. 
teng atmosfera bosimi va 0
0
S dagi xolatga), buning uchun kuyidagi formuladan foydalaniladi: 
                              U