O ramazonov, S. S. Buriyev meliorativ tuproqshunoslik

Quruq qoldiqni aniqlash tartibi: 
Tuproq  tarkibidagi  suvda  eriydigan  mineral,  organik  birikmalarning 
umumiy  miqdori  quruq  qoldiq  deyiladi.  Quruq  qoldiq  suvli  so‘rimning 
bir qismini chinni idish (piyolacha)da bug‘latish yo‘li bilan aniqlanadi. 
Suvli so‘rimdan 20-25 ml olib quritilgan va og‘irligi ma’lum bo‘lgan 
chinni  piyolachaga  solinadi.  So‘ngra  piyolacha  suvli  bug‘latgich  ustida 
suvi butunlay quruguncha qoldiriladi. Undan keyin piyolacha quruq qoldiq 
bilan  termostatda 
С

105
  issiqda  quritiladi  va  eksikatorda  2  soat  davomida 
sovutiladi. 
Quruq 
qoldiqli 
piyolachaning 
og‘irligi 
analitik 
tarozida 
aniqlangandan  keyin,  quruq  qoldiqning  foiz  miqdori  quyidagi  ifoda  bilan 
hisoblanadi: 
Н
М
К
E
b
а
Qq






100
)
(
, 
bu yerda: Qq - quruq qoldiq (suvda eruvchan tuzlarning miqdori), %; 

---

83 
a – kosachaning quruq qoldiq bilan birgalikdagi og‘irligi, g; 
b – kosachaning sof og‘irligi, g; 
E – suvli so‘rimning umumiy hajmi - 250 ml; 
100 – oshirish koeffitsienti; 
K – gigroskopik namlik uchun konstanta - 1,02; 
M – bug‘latish uchun olingan suvli so‘rim hajmi, ml; 
H – tuproq og‘irligi, g.