M. T. Yulchieva, N. T. Atamuratova

Antibiotik  va  fitonsidlar.  O‘simlik  hujayralarning  hayot  faoliyatida 
shunday  moddalar  hosil  bo‘ladiki,  ular  turli  bakteriyalarni,  zamburug‘larni  va 
sodda  hayvonlarni  nobud  qilishi  yoki  rivojlanishidan    to‘xtatishi  mumkin. 
Bunday  moddalarga  antibiotiklar  va  fitonsidlar  kiradi.    Tuban 
o‘simliklar  antibiotiklar  ishlab  chiqarsa  yuksak  tipdagi  o‘simliklar 
fitonsidlarni  ishlab  chiqaradi.  Tibbiyotda,  turli  kasalliklarga  qarshi 
keng  ko‘lamda  ishlatilayotgan  100  dan  ortiq  antibiotiklarni 
penitsillin,  streptomitsin,  sintomitsin,  terromitsin,  biomitsinlarni 
misol qilishimiz mumkin. 
Eng  aktiv  fitonsidlar  piyoz,  sarimsoq,  pomidor,  xren,  turp,  qizil 
qalampir, gorchitsa kabi o‘simliklarda uchraydi. 

---

50 
 
Antibiotik  va  fitonsidlarning  kimyoviy  tarkibi  turlichadir. 
Ularga  alkaloidlar,  aminokislotalar,  organi k  kislotalar,  efir  moylari 
va sinil kislotalar kiradi.  
Antibiotik  va  fitonsidlar  mikroblarga  tanlab  ta’sir  etadilar.  Ular 
bir  xil  mikroblarni  o‘ldirsa,  ikkinchi  xil  mikroblarga  kam  ta’sir 
qiladi. 
Xulosa  qilib  aytganda,  antibiotik  va  fitonsidlar  fa qat  o‘simliklar 
uchun  emas,  balki  odam  va  hayvonlarni  ham  har  xil  kasallik  hamda 
zararkunandalardan muhofaza kilishda muhim ahamiyatga ega.