O’qituvchi Talaba 1-bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish

22-rasm. “Udalitь” papkasining oynasi. 

---

 
225 
  Manzillash kitobi bilan ishlash 
 
Ko’pchilik  foydalanuvchilar  elektron  pochta  manzillarini  avval  o’zlarining    yon 
daftarchalariga yoki qog’oz varag’iga yozishadi va har doim yo’qotib qo’yishadilar. 
Outlook  Express  asboblar  panelida    “Adresnaya  kniga”  tugmasini    ST  bilan  bosing  va 
manzilgohlash kitobi Sizning qarshingizda paydo bo’ladi (23-rasm). Agar Siz manzilgohlash kitobi 
bilan ishlamoqchi bo’lsangiz, u Sizning qarshingizda bo’m- bo’sh bo’lib paydo bo’ladi. 
Bu oynada bir yoki  bir nechta manzillarni berilishi mumkin. 
“Izmenitь”  tugmasi  manzilni  o’zgartirishi,  “Udalitь”  tugmasi  uni  yo’qotadi,  “Po 
umolchaniyu”da  esa,  berilgan  manzilni  “sukunat”  bo’yicha    berilgan  manzildek  beriladi. 
Manzilgohlash  kitobining  manzillar  ro’yxatini  to’ldirishning  yana  bir  samarali  usuli    -    xohlagan  
xabarni unga kiritishdir. Ayniqsa,, xabarlar Siz uchun muhim bo’lsa, va bu manzillar bo’yicha xat 
yozishmoqchi bo’lsingiz xabarni  olishingiz bilanoq bajarilgan bu ish foydali bo’ladi. Uning ko’rish 
oynasiga  ST  ni  manzilga  qo’ying  va  uning  o’ng  tugmasini  bosing.  Ochilgan  kontekst  menyusida 
“Dobavitь v adresnuyu knigu” buyrug’i mavjud. Siz bu buyruqni bajarib, shu manzil uchun manzil 
ma’lumotlar bilan to’ldirilgan oynani ko’rasiz. Siz ularni o’zgarishsiz qabul qilishingiz yoki aniqlab  
to’ldirishingiz  mumkin.  Bundan  so’ng    “OK”  tugmasini  bosib,  manzilgohlash  kitobiga  barcha 
malumotlarni  kiriting.  Bu  oynada  “Lichnaya”  belgisidan  tashqari  “Domashnыe”,  “Drugie”,  “Net 
Meeting”, “TSifrovie udostvorenie” belgilari mavjud. 
 
 
 
 
                23-rasm. Adresnaya kniga oynasining oynasi. 
 
Internet Mail yordamida xatni jo’natish va barpo etish uchun quyidagilarni bajarish kerak: 
1.  Internet  Mail  asboblar  panelida  “Sozdatь  soobщenie”  tugmasini  bosing.  “Sozdatь 
soobщenie” oynasi paydo bo’ladi.  
2. Oluvchining elektron manzilini “Komu” maydonida ko’rsating. 

---

 
226 
3. “Kopiya” kiritish maydoni birdan bir nechta manzilga xatni jo’natish uchun xizmat qiladi. 
SHu    maydonda  sichqoncha  tugmasini  bosing  va  klaviaturada:  qabul  qiluvchning  elektron  pochta 
manzilini tering. 
4.  “Tema  soobщenie”  maydonida  sichqonchani  bosing  va  xatning  qisqa  annotatsiyasini 
kiriting.  Joriy  xatning  konvertiga  xos  bo’lgan,  yuqori  o’ng  burchagiga    “Marka”    joylashgan.  Bu 
belgi jo’natilganxatning muhimligini ko’rsatadi. 
5.  Markani  tasvirlovchi  belgiga  sichqoncha  tugmasini  bosing.  “  Vыsokaya  vozmojnostь”, 
“Obыchnaya    vozmojnostь”,  “Nijnaya  vozmojnostь”,  belgilari  xatlarning  muhimligini  tanlash 
uchun yordamchi menyu paydo bo’ladi. 
6.  Xat  mars  uchun  quyi  oblast  (joy)  mavjud.  SHu  joyga  sichqoncha  tugmasini  bosing  va 
klaviaturada xat matnini tering. 
7.  Xat  yozilgandan  so’ng,  tayyorlangan  xabarni  jo’natish  uchun  asboblar  panelida  “Sozdatь 
soobщenie” tugmasini bosing. “Otpravka pochtы” ogoxlantirish paydo bo’ladi. 
8.  “Sozdanie  soobщeniya”  va  “Otpravka  pochtы”  muloqotni  yopish  uchun  “OK”  tugmasini 
bosing. 
9. Xatlar uchun papkalar ro’yxatini ochish va “Isxodyaщie” papkasiga sichqoncha tugmasini 
bosing. Siz hozirgina barpo etgan xatning mazmuni  ekranda paydo bo’ladi.  Bu xat   kursiv (yotiq) 
ko’rinishda yozilgan xatni hali yuborilmaganligidan xabar beradi. 
10  Internet  xizmat  ko’rsatuvchining  uzeliga  Sizning  xatingizni  jo’natish  jarayoni  paydo 
bo’lgan muloqot bilan boshlanadi. Ko’rsatilgan muloqot yo’qolishi bilan xabarlar jo’natiladi. 
  Pochta qutisining mazmunini ko’rish uchun quyidagilarni bajarish kerak: 
1. “Dostavitь pochtu” tugmasini bosing. “Podklyuchenie k …” muloqot paydo bo’ladi. 
2. Internet xizmat ko’rsatuvchining uzeliga ulanishni boshlash uchun “OK” tugmasini bosing. 
      Bog’lanish o’rnatilgandan so’ng provayder uzelida Sizning pochta qutingiz paydo bo’lgan  
muloqot bilan tekshiriladi. Barcha xabarlar Sizning  kompьyuteringizga yozilgandan so’ng muloqot  
yo’qotiladi. 
Sizning  pochta  qutingizda   o’qilgan  va   o’qilmagan xatlar  mavjud, yani xabarlarga yopiq 
konvert, o’qilganlarga ochiq  konvert belgilari qo’yiladi.