O‘zbekiston tarixini davrlashtirish masalasi. Formatsion yondashuv, mintaqalarning

35-savol:
 O‘zbekiston Mustaqilligining xorijiy davlatlar tomonidan tan olinishi jarayoni. (BMT, 
diplomatik aloqalar, xalqaro tashkilotlar) 
Ozbekiston jahonning koplab mamlakatlari va yirik xalkaro tashkilotlari bilan turli sohalarda xamkorlik 
qilib kelmokda Ozbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoyev takidlaganlarideq «Birlashgan 
Millatlar Tashkiloti, Shanxay xamkorlik tashkiloti, Mustakil Davlatlar Xamdustligi, Islom hamkorlik 

---

tashkiloti va boshka xalkaro tuzilmalar bilan faol munosabatlar ornatilgan va ular bilan hamkorlik olib 
borish Uzbekistonning milliy manfaatlariga xizmat qiladi». 
2018 yil holatiga kora Ozbekistonni 180 ga yakin davlat tan olgan. Ularning 134 tasi bilan diplomatik 
munosabatlar ornatilgan. Toshkentda 45 ta davlatning elchixonalari, 9 ta faxriy konsulxona, 11 ta xalkaro 
tashkilot, 5 ta xalkaro moliyaviy, 3 ta diplomatik mavkedagi savdo vakolatxonalari faoliyat yuritmokda. 
Ozbekiston Respublikasining BMT bilan munosabatlarining ornatilishi va rivojlanishi mustakdllik davri 
tarixining muhim sahifalaridan biridir. Uzbekiston bu yiriq global tashkilot va uning ixtisoslashgan 
muassasalari bilan xalkaro va mintakaviy xavfsizliq barkaror tarakqiyot, ijtimoiy-iktisodiy, ekologik 
muammolar kabi ma-salalar yuzasidan uzaro hamkorlik olib bormokda. 
Shuni alohida takidlash kerakki, zamonaviy xalkaro munosabatlar-da BMT uziga xos uringa ega bulib, 
global darajadagi masalalarda muhim ahamiyatgaega. Mazkur tashkilot butu n dun yodagi siyosiy 
vaziyatlardajahon mamlakatlari muammolarini xalqaro hamjamiyatga olib chiqishda uziga xos minbar - 
«jaxrn uyi» vazifasini ham bajaradi, 2017 yil «Ijtimoiy fikr» jamoatchilik markazi YuNESKO 
hamkorligida «Yoshlar dunyo v a uzi haqida» mavzusida Toshkent, Samarkand, Fargona viloyatlari 
ukuvchi yoshlari urtasida surovnoma utkazadi. Ushbu surovnomada ularga «Siz jamiyat hayotini 
boshkaradigan, Markaziy Osiyo mintaqasi aholisining ijtimoiy muammolarini xal kila oladigan qanday 
institut yoki tuzil-malarni bilasiz?», degai savolga respondentlarning 19,5% BMT, 13,8% ShXT, 7,1% 
YuNESKO, 2,9% YuNISEF, 66,2% bilmayman deb javob berishgan. «Siz jaxrn hamjamiyatidagi turli 
muammolarni hal etishda asosiy urin tutadigan qanday tashkilotlarni bilasiz?», degan savolga yoshlarning 
67,1% BMT, 43,8% YuNESKO, 26,7% YuNISEF, 10,5% NATO, 3,3% ShXT, 2,9% Inson xukukdari 
umumjaxrn Deklarasiyasi, 20,5% bilmayman deb javob berishgan.Kurinib turi bdi ki, yoshlarning 
kupchiligi mintakaviy va global muammolarni xal etishda asosiy tashkilot sifatida BMT va uning 
tuzilmalarini kursatishgan. Bu esa BMTning boshqa xalqaro va mintakaviy tashkilotlarga nisbatan 
kulami, axamiyati nixoyatda katta ekanligining bir dalili sifatida tashkilot faoliyatini yanada 
rivojlantirishni ham talab qiladi. 
Ozbekiston Respublikasi 1992 yil 2 mart kuni jaxon hamjamiyatining teng xukukli azosi sifatida BMTga 
azo boldi. Ozbekistonni BMTga qabul kilish togrisidagi qaror BMT Bosh Assambleyasining46-
sessiyasida yakdillik bilan makullash asosida kabul kilindi. 
Shundan song 1993 yil 24 oktyabrda Toshkentda Xolid Malik boshchi-ligida BMTning vakolatxonasi ish 
boshladi. Mazkur vakolatxona Ozbekistondagi BMT tizimining ixtisoslashgan muassasalari va das-turlari 
faoliyatini muvofikdashtiradi, uzaro xamkorlik masalalari va mamlakatdagi isloxrtlarga komaklashadi. 
BMT Uzbekistonga jaxonda tinchlik va barkarorliq iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish, madaniy va ilm-fan 
taraqqiyotining yorqin misolidagi tobora rivojlanib borayotgan yosh mamlakat sifatida karaydi. Shu bois 
mazkur nufuzli tashkilot va uning ixtisoslashgan muassasalari Uzbekiston bilan xamkorlikda turli xalkaro 
anjumanlar tashkil etishdan manfaatdor. Bu esa Ozbekiston uchun tashkilot va uning tuzilmalari bilan kop 
tomonlama hamkorlikni yanada mustahkamlash, mustaqillik sharoitida erishilgan yutuqlarni, Ozbekiston 
tarixi, madaniyati, sanati va boshqalarni jaxon miqyosida targib etish, global va mintakaviy 
muammolarga birgalikda yechim topish imkoniyatini beradi.