O‘zbekiston tarixini davrlashtirish masalasi. Formatsion yondashuv, mintaqalarning

159-savol: O‘zbekiston Respublikasining BMTga a’zo bo‘lishi va jahon hamjamiyatidagi o‘ziga xos 
o‘rni. (1992 yil mart, teng a'zo, komissiyalarda ishtirok etish) 
O’zbekiston Respublikasi 1992 yil 2 mart kuni jaxon hamjamiyatining teng xukukli a’zosi sifatida 
BMTga a’zo bo’ldi. O’zbekistonni BMTga qabul kilish to’grisidagi qaror BMT Bosh 
Assambleyasining46-sessiyasida yakdillik bilan ma’kullash asosida kabul kilindi.  
Shundan so’ng 1993 yil 24 oktyabrda Toshkentda Xolid Malik boshchi-ligida BMTning vakolatxonasi ish 
boshladi. Mazkur vakolatxona O’zbekistondagi BMT tizimining ixtisoslashgan muassasalari va das-
turlari faoliyatini muvofikdashtiradi, uzaro xamkorlik masalalari va mamlakatdagi isloxrtlarga 
ko’maklashadi.  
BMT Uzbekistonga jaxonda tinchlik va barkarorliq iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish, madaniy va ilm-fan 
taraqqiyotining yorqin misolidagi tobora rivojlanib borayotgan yosh mamlakat sifatida karaydi. Shu bois 
mazkur nufuzli tashkilot va uning ixtisoslashgan muassasalari Uzbekiston bilan xamkorlikda turli xalkaro 
anjumanlar tashkil etishdan manfaatdor. Bu esa O’zbekiston uchun tashkilot va uning tuzilmalari bilan 
ko’p tomonlama hamkorlikni yanada mustahkamlash, mustaqillik sharoitida erishilgan yutuqlarni, 
O’zbekiston tarixi, madaniyati, san’ati va boshqalarni jaxon miqyosida targ’ib etish, global va mintakaviy 
muammolarga birgalikda yechim topish imkoniyatini beradi.  
Uzbekiston Respublikasining BMT bilan munosabatlarida 2016 yilning ikkinchi yarmidan boshlab yangi 
tendensiyalar ko’zga tashlanib, uzaro munosabatlarda yangi boskich boshlandi. Jumladan, Uzbekiston 
Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevralda qabul qilingan «O’zbekiston Respublikasini yanada 
rivojlantirish buyicha Harakatlar strategiyasi tug’risida»gi Farmoni asosida mamlakat tashki siyosati, 
jahonning rivojlangan mamlakatlari va xalkaro tashkilotlari bilan hamkorligini yangi boskichga 
ko’tarishning «yo’l xaritasi» belgilab olindi. «Harakatlar strategiyasi» O’zbekiston tashki siyosiy 
faoliyatida yangi omillar, resurslar va uzaro hamkorlikni yanada rivojlantirish, siyosiy va iktisodiy 
diplomatik munosabatlarni chukurlashtirish uchun asos yaratdi. Xalqaro ekspertlarning ta’kidlashicha, 
Harakatlar strategiyasida belgilangan chora-tadbirlar BMTning Barqaror rivojlanish maqsadlari global 
dasturi bilan uyg’undir. Harakatlar strategiyasi - bu BMT Barkaror rivojlanish maqsadlarini amalga 
oshirish bo’yicha O’zbekistonning yo’l xaritasidir. Shunga asosan, O’zbekiston tashki siyosiy faoliyatida, 
jahonnning rivojlangan mamlakatlari va xalkaro tashkilotlari xususan, BMT bilan munosabatlarida yangi 
sahifa ochildi.  
2017 yil 19 sentyabrda Uzbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mir-ziyoyev AKShda bulib, BMTning 72-
sessiyasida nutk suzladi. Mazkur nutk Uzbekistonning BMT doirasidagi xalkaro tashabbuslarida yangi 
tenden-siyalarni namoyon qildi. Uzbekiston Prezidenti uz nutkida mamlakat ijtimoiy-iktisodiy, siyosiy v a 

---

madaniy xayotidagi uzgarishlar xam da anik va asosli manbalarga ega bir nechta tashabbuslarni ilgari 
surdi. Ya’ni globallashuv va axborot kommunikasiya texnologiyalari jadal rivojlanib borayotgan bugungi 
sharoitda yoshlarga oid siyosatni shakllantirish va amalga oshirishga karatilgan umumlashtirilgan xalkaro 
xuku kiy xujjat - BMTning Yoshlar xukuklari to’g’risidagi xalkaro konvensiyasini ishlab chikish, BMT 
Bosh Assambleyasining «Ma’rifat va diniy bag’rikenglik» deb nomlangan maxsus rezolyusiyasini kabul 
kilish, BMT Xavfsizlik Kengashini boskichma-boskich isloh kilish, kabi global xarakterdagi takliflari 
jaxrn jamoatchiligida katta kizikish uyg’otdi. Xususan, O’zbekiston Prezidenta Sh.Mirziyeyovning 
mazkur nutki mavjud muammolarga maxalliy, mintakaviy va global darajada axamiyat qaratilib, ularning 
yechimiga pragmatik yondashilganligi bilan aloxida ahamiyat kasb etdi.