|
11. Салом маъноси.
َلَّسلا
ِىَّللا ُةَْحَْرَس ْ ُكْهَلَع ُـ
َلَّسلا
َع ُـ
ِىَّللا ُةَْحَْرَس ْ ُكْهَل
.
Ўқилиши: “Ассалааму ъалайкум ва роҳматуллоҳ, ассалааму ъалайкум ва роҳматуллоҳ”.
Маъноси: “Сизларга тинчлик, Аллоҳнинг раҳмати бўлсин. Сизларга тинчлик, Аллоҳнинг
раҳмати бўлсин”.
“Салом” сўзи “тинчлик”, “хотиржамлик”, “омонлик” маъносини англатади. “Раҳмат” эса
“яхшилик”, “неъмат” мазмунини ифодалайди.
Демак, намоздан чиқишда икки томонга салом берилади. Жамоатга ҳозир бўлган намозхон ўнг
ҳамда чап тарафдаги биродарларига, яна фаришталарга салом беришни ният қилади. Ёлғиз намоз
ўқувчи эса фақат фаришталарни ният қилади.
12. Саломдан кейинги зикрлар маъноси.
Икки тарафга салом берилгач, мана бу дуо ўқилади:
َللا ُرِفْغَػتْسَأ َللا ُرِفْغَػتْسَأ َللا ُرِفْغَػتْسَأ
َلَّسلا َتْنَأ َّ ُمَّللا
َلَّسلا َكْهِمَس ُـ
ُـ
َذ َي َتْكَر َبَػت
َلَْْا ا
ِلإاَس ِؿ
ِـاَرْك
.
Ўқилиши: “Астағфируллоҳ, астағфируллоҳ, астағфируллоҳ. Аллоҳумма антас салаам, ва
минкас салаам, табаарокта я зал жалаали вал икром”.
Маъноси: “Аллоҳдан мағфират сўрайман, Аллоҳдан мағфират сўрайман, Аллоҳдан мағфират
сўрайман. Ё Аллоҳ, Сен Саломсан (нуқсонлардан саломатсан, бандаларингга офият берувчисан),
тинчлик-омонлик ҳам Сендан (сўралади). Эй улуғлик ва яхшилик Соҳиби, Сен Буюксан!”
Савбон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам
намоздан чиқсалар, уч марта истиғфор айтиб, кейин: “Аллоҳумма антас салаам, ва минкас салаам,
табаарокта я зал жалаали вал икром”, дердилар”. Валид шундай деган: “Мен Авзоийдан истиғфор
қандай айтилишини сўрагандим, “Астағфируллоҳ, астағфируллоҳ”, дейсан”, деб истиғфорни
ўргатди
278
”.
Намозхон икки тарафига салом берганидан сўнг уч марта “Астағфируллоҳ” дейиши
суннатдир. Бу билан Парвардигори улуғлигини, ўзининг заифлигини, амали қусурли эканини тан
олади, Аллоҳга юкинади, гуноҳларини кечиришни, ожизона ўқиган намозини фазлу марҳамати ила
қабул этишини ѐлвориб сўрайди.
277
Аҳмад саҳиҳ санад билан ривоят қилган.
278
Муслим, Абу Довуд, Термизий, Аҳмад ривоят қилган.
122
“Аллоҳумма антас салаам, ва минкас салаам”. Яъни: эй Аллоҳ, Сен ҳар қандай камчиликдан,
айб-нуқсондан саломатсан, мўминларга саломатлик берувчисан. Тинчлик-саломатлик, омонлик
Сендан сўралади, бу неъматларни бандаларингга фақат Сен берасан.
“Табаарокта я зал жалаали вал икром”. Яъни: эй улуғлик, яхшилик Соҳиби! Сенинг
яхшилигинг кўп, бараканг улуғ. Сен бандаларинг томонидан кўкларга кўтарилишга муносибсан.
َل
َّلِإ َىَلِإ
َل ُوَدْحَس ُىَّللا
َل َكيِرَش
ٌريِدَق ٍءْيَش ّْلُك ىَلَع َوُيَس ُدْمَْلْا ُىَلَس ُكْلُمْلا ُىَل ُى
َل َّ ُمَّللا
َلَس َتْهَطْعَأ َمِل َعِن َم
َلَس َتْعَػهَم َمِل َيِطْعُم
ُّدَْْا َكْهِم ّْدَْْا اَذ ُعَفْػهَػي
.
Ўқилиши: “Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳув лаа шарийка лаҳ, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва
ҳува ъалаа кулли шайъин қодийр. Аллоҳумма лаа мааниа лимаа аътойт, ва лаа муътия лимаа манаът,
ва лаа янфаъу зал жадди минкал жадд”.
Маъноси: “Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ. У Ёлғиздир, шериги йўқ. Мулк ва ҳамд Унга тегишли.
(Аллоҳ) ҳамма нарсага Қодир. Ё Аллоҳ, Сен берган нарсани ман этувчи йўқ. Сен ман қилган нарсани
берувчи йўқ. “Улуғлик” эгасининг улуғлиги (мол-дунѐси, мансаб-мартабаси, таниш-билишлари)
Сенинг (азобинг)дан (омон қолишда) фойда бермайди
279
”.
“Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳув лаа шарийка лаҳ”. Яъни: Аллоҳдан ўзга ҳақ маъбуд йўқ. Ундан
ўзга “илоҳ”лар сохтадир – одамлар томонидан ўйлаб топилган. Қуллик қилишга, итоат этишга фақат
Аллоҳнинг Ўзи лойиқ. Унинг шериги, ҳамроҳи йўқ. Борлиқни яратишда, оламлар ишини тадбир
қилишда, мавжудотларни ризқлантиришда ҳеч ким Аллоҳга шерик бўла олмайди.
“Лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува ъалаа кулли шайъин қодийр”. Яъни: осмонлар ва ердаги
барча нарса Аллоҳники. Уларни тасарруф этиш ҳам Аллоҳ зиммасидадир. Ҳамду саноларнинг
ҳаммаси Аллоҳга хос. Аллоҳ мақталишга, олқишланишга энг муносиб Зотдир. Аллоҳ ҳар нарсага
Қодир. У Зотнинг қўлидан келмайдиган иш йўқ. Агар бир нарсани хоҳласа, “Бўл!” деса бас, ўша
заҳоти истаган иши содир бўлади.
“Аллоҳумма лаа мааниа лимаа аътойт, ва лаа муътия лимаа манаът, ва лаа янфаъу зал жадди
минкал жадд”. Яъни: Аллоҳ бир бандага неъмат беришни хоҳласа, уни ҳеч ким тўса олмайди. Инсу
жин тўпланиб келиб, бирон кишидан Аллоҳ фазлини қайтаришга имкони бўлмайди. Агар Аллоҳ
бандани бирон нарсадан сиқиб қўйса, унга ўша нарсани беришга ҳеч кимнинг қурби етмайди. Бой
одамнинг бойлиги, фарзандлари, мартабаси уни Аллоҳнинг азобидан сақлаб қолмайди. Унга фақат –
Аллоҳ фазли, раҳмати ила – солиҳ амаллар фойда беради.
َل
َّلِإ َىَلِإ
َل ُوَدْحَس ُىَّللا
َلَس ُكْلُمْلا ُىَل ُىَل َكيِرَش
ٌريِدَق ٍءْيَش ّْلُك ىَلَع َوُيَس ُدْمَْلْا ُى
َل
َلَس َؿْوَح
َّلِإ َةَّوُػق
ِىَّلل ِب
َل
َىَلِإ
َّلِإ
َلَس ُىَّللا
َّلِإ ُدُبْعَػن
ُنَسَْلْا ُء َهَّػثلا ُىَلَس ُلْضَفْلا ُىَلَس ُةَمْعّْػهلا ُىَل ُو َّيِإ
َل
َّلِإ َىَلِإ
ّْدلا ُىَل َيِصِلُْمِ ُىَّللا
َفسُرِف َكْلا َوِرَك ْوَلَس َني
.
Ўқилиши: “Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳув лаа шарийка лаҳ, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва
ҳува ъалаа кулли шайъин қодийр. Лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллааҳ. Лаа илааҳа иллаллоҳу ва лаа
наъбуду иллаа ийяҳ, лаҳун ниъмату ва лаҳул фазлу ва лаҳус санааул ҳасан. Лаа илааҳа иллаллоҳу
мухлисийна лаҳуд дийн, ва лав кариҳал каафирувн”.
Маъноси: “Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ. У Ёлғиз, шериги йўқ. Мулк ҳам, ҳамд ҳам Уники. У барча
нарсага Қодир. Куч-қувват (бирон ишни бажариш, яхшилик касб қилиш) фақат Аллоҳ(нинг ѐрдами)
билан (бўлади). Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ. Биз фақат Унга ибодат қиламиз. (Зоҳирий, ботиний) неъмат
ҳам, фазл (инъом, яхшилик) ҳам, чиройли мақтов (ҳамду сано, шукр кабилар) ҳам Унга тегишли.
Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ. Гарчи кофирлар ѐқтирмаса ҳам Унинг учун Динни холис қилувчилармиз
(яъни, ибодатда Аллоҳга ҳеч нарсани шерик қилмаймиз, фақат Аллоҳга ибодат қиламиз)”.
Ибн Зубайр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам
намоздан кейин мана шу дуони ўқирдилар
280
.
279
Бухорий, Муслим, Абу Довуд ривоят қилган.
280
Муслим, Насоий, Аҳмад ривоят қилган.
123
Шундан кейин 33 мартадан “Субҳааналлоҳ”, “Алҳамдулиллааҳ”, “Аллоҳу акбар” деб зикр
айтилади
281
. Охирида бир марта “Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳув лаа шарийка лаҳ, лаҳул мулку ва
лаҳул ҳамду ва ҳува ъалаа кулли шайъин қодийр”, дейилади.
Сўнг Оятул курсий ўқилади. Фарз намозларидан кейин бу оятни ўқиш фазилати улуғ.
Абу Умома розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам:
“Кимда-ким ҳар бир фарз намозидан кейин Оятул курсийни ўқиса, унинг жаннатга киришини фақат
ўлими тўсиб туради”, деб марҳамат қилганлар
282
.
Оятул курсий тафсири “Қуръон – қалблар шифоси” номли китобда келтирилган. Шунинг учун бу
ерда такрор зикр этиш лозим топилмади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
