Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

44-САБАБ. НАМОЗДА ЎЛИМНИ ЭСЛАШ 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам намоз чиройли ўқилиши учун ўлимни эслашни тавсия 
этганлар. Чунки намозга кирганда ўлимни, ҳаѐт ўткинчи эканини эслаган, мана шу намози охиргиси 
бўлиб қолиши мумкинлигини ўйлаган инсоннинг ибодатга эътибори ортади, уни рисоладагидек 
ўқишга ҳаракат қилади. 

---

101 
ٍسَنَأ ْنَع
ُىْهَع ُللا َيِضَر
: َؿ َق
َق
َؿ 
َر
ُس
ُؿو
ِللا
َص َّل
ُللا ى
َع َل
ْه ِى 
َس َس
َّل َ 
: 
ْذا
ُك
ْر 
ْلا َم
ْو
َت
ِفِ
َص
َل ِت
َك
َف ِإ
َّف 
َّرلا
ُج
َل ِإ
َذ
َذ ا
َك
َر 
ْلا َم
ْو
َت
ِفِ
َص 
َل ِت
ِى 
ََلْ ِر
ّّى
َأ
ْف 
ُْيُ
ِس
َن 
َص
َل َت
ُى َ
س
َص
ّْل 
َص
َل َة
َر
ُج
ٍل
َل 
َي ُظ
ُّن 
َأ ْف
ُي
َص ّْل
َص ي
َل ًة
َغ
ْػه َر َي
َس
ِإ َّي
َؾ 
َس ُك
َّل 
َأ ْم
ٍر 
ُػي ْع َت
َذ ُر
ِم
ْه ُى
.
َر َس
ُوا 
َّدلا
ْػي َل ِم
ُّي 
ِفِ
ُم
ْس َه
ِد 
ْلا ِف
ْر َد ْ
س
ِس
َس
َس َه
ُد ُو
َح
َس
ٌن.
Анас ибн Молик
212
 розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: 
“Намозингда ўлимни эсла. Чунки киши намозда ўлимни эсласа, уни чиройли қилишга 
интилади. Сен “Бундан бошқа яна намоз ўқийман”, деб ўйламайдиган одамдек намоз ўқи. Узр 
сўраладиган ҳар қандай ишдан эҳтиѐт бўл” (Дайламий “Муснадул фирдавс”да ҳасан санад билан 
ривоят қилган
213
). 
Ҳеч ким ўлимдан қочиб қутула олмайди. Эртами-кечми ўлим ҳаммага етади. Аммо унинг қачон 
келиши номаълум. Ҳар бир намоз охиргиси бўлиб қолиши мумкин. Демак, банда эътибор берсин. 
Мабодо, вафот этиб қолса, Аллоҳ ҳузурига олиб борадиган намози қай аҳволда бўлади. 
َبوُّيَأ ِبَِأ ْنَع
ّْيِر َصْنَلا
ُىْهَع ُللا َيِضَر
َؿ َق
:
َس ِىْهَلَع ُىَّللا ىَّلَص ِّْبَِّهلا ََِإ ٌلُجَر َء َج
َؿ َوَػف َ َّلَس
: 
ِىَّللا َؿوُسَر َي
َؿ َق ْز ِجْسَأَس ِنِْمّْلَع
: 
َلَص ِفِ َتْمُق اَذِإ
َلَص ّْلَصَف َكِت
َلَس ٍعّْدَوُم َة
َلَكِب ْ َّلَكَت
يِدْيَأ ِفِ َّمَع َسْأَهْلا ْعِْجََأَس ُىْهِم ُرِذَتْعَػت ٍـ
ِس َّهلا
. 
َر َس
ُوا 
ْبا ُن
َم
َج 
ْى 
َرَػبَّطلاَس ُدَْحَْأَس
ُوُدَهَسَس ُّ ِنِا
ٌفهِعَض
.
Абу Айюб Ансорий розияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи ва