Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

“Қироатини эшитганингизда, у Аллоҳдан қўрқяпти, деб ўйлаганингиз одам Қуръонни энг 
чиройли овозда ўқувчидир” (Ибн Можа саҳиҳ санад билан ривоят қилган). 
Ким Аллоҳдан қўрқса, гарчи овози жуда-а чиройли бўлмаса-да, энг гўзал қироат соҳибидир. 
Қайси бандада риѐ, хўжакўрсинлик, манманлик белгилари кўзга ташланса, овози қанчалик ѐқимли, 
ширали бўлмасин, Аллоҳ наздида чиройли ўқувчи ҳисобланмайди. 
200
Доримий, Ҳоким, Байҳақий марфуъ тарзда ривоят қилган. Ҳадис санади саҳиҳ. 
201
Манба: Абул Фараж Ибн Жавзий, “Минҳожул қосидин”. 
202
Табароний, Абу Нуайм ривоят қилган. Ривоят санади заиф. 
203
Қори деганда, фақат Каломуллоҳни тўлиқ ѐдлаган ѐки маҳорат билан тиловат қиладиган инсон эмас, Қуръонни 
бехато ўқувчи ҳар бир мўмин-мусулмон банда назарда тутилади. 

---

98 
َرَمُع ِنْبا ْنَعَس
ُىْهَع ُللا َيِضَر
َق
اَذِإ ْنَم :َؿ َق ِفجْرُوْل ِب ًتْوَص ِس َّهلا ُنَسْحَأ ْنَم :َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُللا ىَّلَص ُِّبَِّهلا َلِئُس :َؿ 
ُواَسَر .َّلَجَس َّزَع َللا ىََِْيَ ُىَّنَأ َتْيَأَر ُىَتَءاَرِق َتْعَِسَ
َس ُّيِوَمْػهَػبْلا
ٍ ْهَعُػن وُبَأَس ُراَّزَػبْلاَس ُّ ِنِاَرَػبَّطلا
.
Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан: 
“Одамлар ичида Қуръонни энг чиройли ўқувчи ким?” деб сўралди. Шунда у зот: “Қироатини 
эшитганингизда, у Аллоҳ азза ва жалладан қўрқяпти, деб ўйлаганинг одам”, дедилар (Байҳақий, 
Табароний, Баззор, Абу Нуайм ривоят қилган
204
). 
Амаллар зийнати тақводир. Айнан тақво тиловатга кўрк бағишлайди. Кимнинг қўрқуви кўп 
бўлса, қироати янаям чиройли чиқади. 
Қуръон ўқилаѐтганда аҳамият берсангиз, ким Аллоҳ розилиги учун, ким риѐ учун ўқиѐтгани 
шундоқ овозидан билиниб туради. Қалбида тақво бор инсон Қуръон ўқиса, эшитиб маза қиласиз, 
дилингиз яйрайди, ҳеч тўймайсиз, яна ўқисайди, деб қироатига илҳақ бўласиз. 
Демак, чиройли қироат учун тажвид қоидаларига мос ҳолда ўқиш билан ширали овознинг ўзи 
камлик қилади. Қироат ростмана гўзал чиқиши учун қалбда тақво бўлиши керак. Зеро, Аллоҳдан 
қўрқадиган инсон қироати қалбга кучли таъсир қилади. 
Маълумки, бомдод, шом, хуфтон намозларида жаҳрий қироат қилинади. Ёлғиз намоз ўқувчи ҳам 
мазкур намозларда – бировга азият етказмаслик шарти билан – овоз чиқариб тиловат қилиши жоиз, 
балки афзалдир. Чунки овоз чиқариб ўқилса, қалб уйғонади, хаѐл бир ерга жамланади. 
ِّْنََمُْْا ٍرِم َع ِنْب َةَبْوُع ْنَع
ُىْهَع ُللا َيِضَر
َؿ َق
: 
ِللا ُؿوُسَر َؿ َق
َص 
َّل
ى
ُللا
َع َل
ْه ِى
َس
َس َّل
َ 
ِرِي َْْ َك ِفجْرُوْل ِب ُرِي َْْا :
ْل َك ِفجْرُوْل ِب ُّرِسُمْلاَس ِةَقَدَّصل ِب
ِةَقَدَّصل ِب ّْرِسُم
. 
.ٌحهِحَص ُوُدَهَسَس ُ ِك َْلْاَس ُدَْحَْأَس ُّيِئ َسَّهلاَس ُّيِذِمْرّْػتلاَس َدُساَد وُبَأ ُواَسَر
Уқба ибн Омир Жуҳаний розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят 
қилади: “Қуръонни овоз чиқариб ўқувчи ошкора садақа қилувчи кабидир. Қуръонни овоз