Buxoro davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti “Biologiya” kafedrasi

Nutqqa  ega  bo’lgan  odam  uchun  eshituv  retseptsiyasining    ahamiyati 

benihoyat katta.  

 

---

 10- rasm. 1-Korti organi eshitish 

retseptorlari,  2-eshitish  nervlari,  3-  eshitish  analizatorining  katta 

yarim sharlar po’stlog’i chakka qismidagi nerv oxiri. 

 

         TASHQI  QULOQ.    Tovush  eshituv  tizimiga  tashqi  quloq  orqali 

kiradi.Tashqi  quloq  quloq  suprasi  va  tashqi  eshituv  yo‘lidan  iborat.  Tashqi 

quloqning  o‘ziga  xos  shakli  ma‘lum  yo‘nalishdagi  tovushlarni  yaxshi  qabul  qilish 

va tivush yo‘nalishini aniqlash imkonini tug‘diradi. 

 

O’RTA  QULOQ.  Nog‘ora  parda  tashqi  va  o‘rta  quloq  chegarasidir.  O‘rta 

quloqda  bir-biriga  bog‘langan  uchta  eshituv    suyakchalari-bolg‘acha,  sandon, 

uzangi  bor.  Bolg‘acha  dastasi  nog‘ora  pardaga  maxkam  bog‘langan,  uzangining 

asosi chakka suyak piramidasidagi chig‘anoqning oval darchasiga kelibtaqalgan. Bu 

joy o‘rta va ichki quloq chegarasi. Tovush to‘lqinlari nog‘ora pardadan o‘rta quloq 

suyakchalari  harakati  tufayli  ichki  quloqqa  o‘tadi.  O‘rta  quloq  Yevstaxiy  nayi  va 

og‘iz  bo‘shlig‘I  orqali  tashqi  atmosfera  bilan  bog‘lanadi.Bu  bog‘lanish  turli 

sharoitda  nog‘ora  pardoning  ikki  tarafida  havo  bosimining  teng  bo‘lishini 

ta‘minlaydi. 

 

O‘rta  quloqdan  o‘tar  ekan  tovushning  xarakteristikalari  o‘zgaradi.  Nog‘ora 

parda yuzasi 70mm

2

, oval teshikka taqalgan uzangi asosining 3,2 mm

2

 yoki nog‘ora 

parda  yuzasidan  22  marta  kam.  Pishanglar  hosil  qilib  bog‘langan  eshituv  

suyakchalari  tovush  katta  yuzasidankichik  yuzaga  o‘tkazadi.Natijada  bu  to‘lqinlar 

amplitudasi kamayadi, ammo kuchi deyarli  22  marta oshadi.  

---