Mo‘minov N. N., Bolbekov M. A., Po‘latov I. B., Nurmatov sh. Sh

4 MAVZU: QISHLOQ XO‘JALIK OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARINI 

SOVITISH TEXNOLOGIYASI (4 SOAT). 

 

4.1. GO‘SHT VA SUB MAHSULOTLARINI SOVITISH VA SAQLASH. 

 

Mashg‘ulot  maqsadi:  Go‘sht  va  sub  mahsulotlarini  sovitish  va  saqlash 

texnologiyasini o‘rganish. 

Mashg‘ulot rejasi:  

1. 

Go‘sht va go‘sht mahsulotlarini sovitish. 

2. 

Sub mahsulotlarini sovitish. 

 

Uslubiy ko‘rsatmalar: 

Mahsulotlarni  turli  muhitlarda    sovutadilar:  havoda,    sovuq  suvda  yoki  tuzli 

eritmada,  eriyotgan muzda yoki qorda.  

Ko‘pincha sovutuvchi muhit havo hisoblanadi. Lekin,  havoda sovitish,  suyuq 

muhitda  sovitishdan sekinroq o‘tadi.  Bundan  tashqari havoda sovitishda havo namligi 

oz  bo‘lsa,    mahsulot  yuzasidan  namlik  bug‘lanadi  va  natijada  mahsulot  vazni 

kamayadi. 

SHunga qaramasdan barcha mashsulotlarni sovitishda havo bilan sovitish keng 

tarqalgan  va  unversal  hisoblanadi.  havo  hidsiz  va  havo  tarkibidagi  kislorodning 

mahsulotlar  tarkibidagi  yog‘larga  oksidlantiruvchi  ta’sirini  hisobga  olmaganda 

ko‘pchilik mahsultlarga kimyoviy ta’sir etmaydi. 

Havoda  sovitishni  tezlashtirish  maqsadida  turli  usullar  qo‘llaniladi.  Birinchi 

navbatda  havo  tezligini  ko‘taradilar  va  havo  bilan  sovituvchi  mahsulot  o‘rtasidagi 

harorat farqini ko‘paytiradilar. 

Go‘sht  va  go‘sht  mahsulotlarini,    parranda  go‘shtini,    tuxum,    yog‘  va  sut 

mahsulotlarini,  mevalarni,  sabzavotlarni,  rezavor mevalarni,  qandolat mahsulotlarini,  

pazandalik mahsulotlari va boshqa mahsulotlarini havoda sovutiladi. 

Mahsulotlarini  tuzli  eritmada  sovitganda  ularni  eritma  ichiga  soladilar. 

Ko‘pincha  sovitishdan  oldin  mahsulotni  namlik  o‘tkazmaydigan  qobig‘lar  bilan 

o‘raydilar. Bunday sovitish kontaktli usul deyiladi. Suyuq muhitlarda sovitish,  havoda 

sovitishga nisbatan tezroq bo‘ladi. CHunki,  suyuq muhitning issiqlik o‘tkazuvchanligi 

pasayadi va texnologik jarayon murakkablashadi. 

Amaliyotda suyuq muhitda sovitish chegaralangan. Keyingi usullarda parranda 

go‘shtlarini  sovitish  uchun  sovuq  (muzli)  suvni  ishlatilmayapti.  Eriyotgan  muz  suvi 

baliq,  ba’zi sabzavot va ko‘katlarni sovitishda ishlatilayapti.