Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi fargʻona davlat universiteti filologiya fakulteti

25 

 

romanidan  topamiz.  Z.  M.  Bobur  Hindistonni  egallab  olgach  ,  bu  joyning  issiq 

tabiatiga  koʻpchilik  beklar  qatori  Xoʻja  Kalonbek  ham  chidolmaydi-da  Boburdan 

Gʻazniga  qaytarib  yuborishini  soʻraydi.  Gʻazni  juda  salqin  joy.  Nihoyat  Bobur 

unga  ruxsat  beradi-yu,  lekin  Xoʻja  Kalonbek  oʻz  izzatini  bilmay,Hindda 

qolayotganlarni kuydirib ketgisi keladi-yu, Agrada  yashagan uyining devoriga  bir 

bayt sheʻr yozib qoldiradi:  

 

 

Agar bayxayri salomat guzar zi Sind kunam,  

 

 

 Siyoroʻy shavam, gar havoyi Hind kunam.  

(Yaxshilik  va  salomatlik  bilan Sind  daryosidan oʻtib  olganimdan keyin  agar  yana 

Hindni havas qilsam yuzim qaro boʻlsin)  

Bu holdan keyin Bobur quyidagi baytni bitadi:  

   

Yuz  shukr de Boburki, karimu gʻaffor, 

  Berdi senga Sindu Hindu mulki bisyor.  

Issiqligʻiga gar yoʻqdir senda toqat,  

Sovuq yuzin koʻray desang Gʻazni bor. 

Bu  badihani  oʻqigan,  issiqdan  toqatsizlanib  noliydigan  koʻpchilik  beklar  va 

mulozimlar  Xoʻja  Kalonbekni  kulgi  qilishib,  ―Sovuq  yuzin  koʻray  desang  Gʻazni 

bor!‖ deydigan boʻlishdi. 

4.  ―Bir    predmetga    xos    harakatning        nomi    boshqa    bir    predmetning  

harakatiga  koʻchiriladi. Masalan:   

Savala – nimani?  ,  savala – kimni?   

Choʻk – choʻkkala,  choʻk – imoratning  koʻchishi;  choʻk – odamning  qariganda  

choʻkishi;  

---